Fotografie tips voor macrofoto’s in de herfst

De herfst vind ik één van de allermooiste seizoenen, al die prachtige kleuren in het bos in een kleurenpalet van geel, groen, rood en bruin. Verscholen tussen de bladeren en vooral op omgewaaide bomen, zijn de mooiste paddenstoelen en zwammen te vinden. Verder kan ik je echt aanraden om ook foto’s te maken van die prachtige gekleurde en artistiek gevormde herfstbladeren die overal in het bos te vinden zijn. Soms hangen ze nog aan een ragfijn spinnenweb draadje aan een takje van een boom en dan lijkt het wel of zo’n blaadje zweeft!

Uiteraard is het ook een feestje om kastanjes, eikeltjes en beukennootjes te fotograferen; stuk voor stuk heel erg geschikt voor macrofotografie. Kijk goed om je heen, want ook de besjes die in alle kleuren te vinden zijn, zijn een leuke uitdaging om te fotograferen.

Iedere week zijn er weer andere dingen te ontdekken in het bos. Trek dus vooral je wandelschoenen/laarzen aan wanneer je een uurtje vrij kunt maken, ga genieten van de natuur en probeer al die mooie en unieke foto-onderwerpen vast te leggen. Met macrofotografie merk je vanzelf dat die hele grote witte bolussen, of die enorme zwammen niet echt geschikt zijn voor macrofotografie. Daarvoor kun je het beste een andere lens gebruiken. Wat je wel kunt doen, is een klein onderdeel van zo’n grote paddenstoel met je macrolens fotograferen, bijvoorbeeld die mooie sporen aan de onderkant.

Inhoud van dit artikel:
1. Camera-instellingen voor herfst macrofotografie
2. Benodigdheden voor macrofotografie
3. Compositietips voor macrofotografietips

1/125 sec. | f/6.3 | ISO 3200 | 60mm

Wat een gelukje was deze foto! Ik liep gewoon op het bospad en ernaast stonden deze twee kleine zwammetjes die hun hoedje nog moesten openen. In de grond achter de zwammetjes lag een eikenblaadje en die zorgde op een hele natuurlijke manier voor deze compositie. Deze foto heb ik zo’n halve meter bij de zwammetjes vandaan gefotografeerd, zodat het blaadje én de zwammetjes scherp zijn.

Camera-instellingen voor herfst macrofotografie

Zet je witbalans op ‘bewolkt’, daardoor worden je foto’s veel warmer van kleur. Je gaat de herfstkleuren dan pas echt goed zien. Als je creatief aan de slag wilt kun je ook het ‘gloeilampje’ uitproberen. Hiermee creëer je een blauwe gloed in je foto en dat werkt soms verrassend goed.

Wanneer je met zo’n ‘alternatief statief’ gaat werken, zet dan je beeldstabilisatie uit en zet de zelfontspanner in je camera op 2 seconden of meer. Je kunt natuurlijk ook een draadontspanner gebruiken of je smartphone indien je cameramerk een app heeft om je camera te bedienen.

Zet de ISO-waarde zo laag mogelijk. Als het erg donker is in het bos en je sluitertijden worden te lang om het onderwerp scherp te krijgen, verhoog dan de ISO-waarde. Let wel op, want met een hogere ISO krijg je meer ruis in de foto’s.

Met een macro-objectief krijg je al snel een kleine scherptediepte waardoor het onderwerp goed los komt van de achtergrond. Door een groot diafragma (dus een laag F-getal) in te stellen lukt dat nog beter. Je hoeft, ook met een macro-objectief, niet altijd het laagst mogelijke F-getal in te stellen. Soms heb je een iets hoger getal nodig om het hele hoedje scherp te krijgen.

Zolang het niet hard waait en je onderwerp niet beweegt is de sluitertijd niet heel belangrijk. Bij veel licht zal de sluitertijd snel zijn, maar omdat je in het bos vaak minder licht hebt kan het gebeuren dat de sluitertijd richting een seconde gaat. Om die reden is een statief of rijstzak handig.

Speel met het zonlicht in het bos, kijk naar de blaadjes, neem eens een foto vanuit een laag standpunt ten opzichte van een paddenstoel (zie laatste foto), of maak gebruik van het tegenlicht.

Neem rustig de tijd om een foto te maken. Het lijkt allemaal heel veel instelwerk, maar wanneer je je camera eenmaal hebt ingesteld, is het een kwestie van je camera neerleggen, scherpstellen en afdrukken.

Maak altijd meerdere foto’s, dus fotografeer de paddenstoeltjes vanuit verschillende hoeken, met verschillende ISO-waarden en op verschillende afstanden. Soms zie je ineens die prachtige bokeh bollen verschijnen achter je paddenstoeltje en dan kom je thuis met een hele toffe foto!

1/13 sec. | f/4 | ISO 100 | 60mm

Benodigdheden voor macrofotografie in de herfst

Je kunt een kersenpittenzak meenemen om je camera op te leggen. Ik heb dit zelf opgelost door een oud toilettasje te vullen met rijstkorrels en deze weer in een plastic tasje gedaan als bescherming tegen vocht of aarde op de bosgrond. Dat werkt uitstekend waardoor je vanuit een heel laag perspectief kunt fotograferen.

Neem een spiegeltje mee, omdat je hiermee heel mooi de sporen van, met name, de grotere paddenstoelen kunt zien. Door het spiegeltje eronder te leggen, zou je in het spiegeltje een foto kunnen maken van de sporen aan de onderkant van de zwam of paddenstoel. Dit levert echt leuke foto’s op, vooral wanneer de zon door het hoedje schijnt. Is de paddenstoel hoger dan kun je gewoon je camera eronder leggen en een foto maken.

Vergeet ook zeker geen (led-)zaklampje mee te nemen. Wanneer het erg donker is, kun je hiermee juist dat ene kleine mooie paddenstoeltje belichten, waardoor je een prachtige foto krijgt. Indien het (led-)licht te fel is, bind er dan een tissue omheen met een elastiekje. Je kunt eventueel ook gebruikmaken van een (externe) flitser.

Naast de eerder genoemde wandelschoenen/laarzen is een vuilniszak ook geen overbodige luxe in het bos. Je kunt erop gaan zitten of liggen. Een oud regenpak kan ook een goede oplossing zijn.

1/13 sec. | f/4.5 | ISO 400 | 60mm

Toen we vorige week op een zondagmiddag een eindje rondreden zagen we in de berm van een drukke provinciale weg ineens deze overbekende vliegenzwammen staan. Nu is het zo dat ik al drie jaar op zoek ben geweest naar zo’n ‘rood met witte stippen’ paddenstoel. We hebben de auto langs de weg geparkeerd in het gedeelte waar de bus stopt, om toch snel even een foto te maken. Ik besef dat deze foto niet uitblinkt in kwaliteit, maar toch heel erg blij mee, omdat ik vond dat deze paddenstoel zijn plekje verdiende in deze blog!

Compositietips voor macrofotografie in de herfst

Vanuit staande positie ga je niet de mooiste macrofoto’s maken, want de onderwerpen liggen zelden op onze ooghoogte. Voor macrofotografie in de herfst kun je het beste op je knieën voor het onderwerp gaan zitten. Bekijk dan door je camera of je deze compositie mooi vindt uitkomen. Zo niet, dan ga je het vanuit een andere hoek proberen. Cirkel als het ware om je onderwerp heen, want ook al fotografeer je met een kleine scherptediepte, alles in de achtergrond blijft toch een beetje zichtbaar.

Je vindt bijvoorbeeld hele mooie composities op de stomp van een omgezaagde boom. Daar groeien meestal mossen op, er liggen herfstbladeren op, in combinatie met paddenstoelen, eikeltjes en eikelhoedjes of kastanjes met bolsters.

In de onderstaande foto zie je geweizwammetjes. Ze heten zo, omdat ze aan de bovenkant vertakken en dan lijken op een gewei van een hert. Ze zijn heel erg klein, meestal maar zo’n twee à drie centimeter groot. Ze groeien meestal op vergane stukken hout en zijn heel erg leuk door hun vorm om te fotograferen. Ook hier heb ik weer gebruik gemaakt van een omgezaagde boom.

3.2 sec. | f/13 | ISO 100 | 60mm

Het scherpstellen kan bijvoorbeeld op een blaadje dat op de voorgrond ligt. Maar je kunt je scherpstelpunt ook verplaatsen naar een achterliggend hoger gesitueerd paddenstoeltje, zodat de voorgrond weer onscherp wordt. Of je maakt een foto met een groter F-getal, zodat een groter deel van de foto scherp wordt. Tip: als er een grassprietje, blaadje of droog takje storend is, haal die dan heel voorzichtig weg. Dat levert een iets rustigere paddenstoel foto op.

1/13 sec. | f/2.8 | ISO 100 | 60mm