De 8 meest gemaakte fouten binnen landschapsfotografie

In het artikel hieronder noem ik een aantal ‘meest gemaakte fouten binnen landschapsfotografie’. Let wel, dit zijn fouten naar mijn mening. Soms maak je een ‘fout’ omdat dit nu eenmaal een betere foto oplevert. Dit is uiteraard positief. Met het oog hierop dient dit artikel gelezen te worden.

1. Geen voorbereiding

Zoals wel vaker aangegeven staat of valt voor mij fotografie met een goede voorbereiding. Het maakt voor mij het verschil tussen ‘kiekjes maken’ of bezig zijn met fotografie. Daarin zit een wezenlijk verschil. In een eerder artikel gaf ik de volgende definities. Een kiekje is een mooi moment vastleggen terwijl fotograferen een moment mooi vastleggen is.

Laatst gaf ik een workshop in Werelderfgoed Kinderdijk. Terwijl ik de cursisten een begin opdracht had gegeven, stond ik mijn apparatuur op te stellen. Op dat moment kwamen diverse mensen langs. De mobiel of camera kwam aan te pas en er werd snel een foto gemaakt. Aan alles merkte je dat dit moment ‘hen overkwam’ zonder dat ze thuis deze locatie voorbereid hadden. Dit kan in mijn optiek geen goede foto’s opleveren (hoogstens een keer een toevalstreffer). Bereid je fototrip dus goed voor. Niet alleen de route ernaar toe, maar ook de lokale omstandigheden, de zonrichting, het weer, etc. Probeer voordat je naar de fotolocatie toe rijdt al een foto in je hoofd te hebben.

2. Teveel willen fotograferen

Soms kan een fotolocatie overweldigend zijn. Nog een keer Kinderdijk als voorbeeld. Diverse mooie composities zijn daar te fotograferen. Het valt mij altijd op dat ik fotografen op het ‘moment suprême’ rond zie rennen. Diverse locaties moeten worden vastgelegd. Men is dan zo druk, dat het mooiste moment gemist wordt, omdat er naar een andere locatie gelopen/gerend wordt. Dit punt kan je daarom ook niet los zien van punt 1. Denk daarom goed na wat je wilt fotograferen en laat de andere locaties (hoe mooi ook!) zitten. Ga daarvoor een andere keer terug. Door op één plek te blijven krijg je betere foto’s. Je bent dan continu bezig om die ene foto te verbeteren en je bent altijd voor het mooiste moment op locatie! Een mooie bijkomstigheid is dat je zelf ook meer rust ervaart!

3. Geen goed doordachte compositie

Een goede compositie begint met het bedenken wat je op de foto wilt hebben. Daarna bedenk je hoe je dit op de foto wilt hebben. Ik zie zelf dat te vaak de camera gericht wordt op een mooi object en dat er direct afgedrukt wordt. Er is veel meer uit een foto te halen! Hiervoor zijn enkele richtlijnen. Denk bijvoorbeeld aan de regel van derden of de gulden snede. Zelf werk ik met een viervlak verdeling. Ik verdeel mijn foto in vier vlakken en zorg dat in elk vlak iets interessants te zien is. Bij de regel van derde en de gulden snede zorg je ervoor dat jouw object op de snijpunten ligt.

Zorg ervoor dat datgene wat je op de foto zet ook functioneel is. Bij cursisten merk ik vaak dat ze iets op de voorgrond willen plaatsen voor de dieptewerking in de foto. Er zijn dan een paar rietstengels of halmen te zien. Negen van de tien keer stoort het eerder dan het voor de dieptewerking zorgt. Het is dan niet functioneel.

4. Het object staat in het midden

Met name bij beginnende fotografen is dit een veel voorkomende ‘fout’. Maar het is ook een logische fout. Vaak staat het scherpstelpunt in het midden. Men richt dan de camera op een object, stellen dan scherp en drukken dan af, zonder na te denken over een goede compositie. Je kunt dit oplossen door een flexibel autofocuspunt te gebruiken. Je beweegt je scherpstelpunt dan over je beeld. Soms kun je digitaal inzoomen op je LCD-scherm. Hierdoor kun je alvast een goede compositie maken en daarna scherpstellen. Mocht dit niet lukken, dan kun je altijd scherpstellen (zie ook punt 5), ontspanknop half ingedrukt houden (of je lens even op MF zetten), een goede compositie maken en dan doordrukken. Met andere woorden: denk dus niet alleen aan het scherpstellen, maar hou ook altijd je compositie in het oog!

5. Scherpstelpunt ligt verkeerd

Door het geven van de workshops valt mij vaak op dat fotografen scherpstellen op het ‘hoofdobject’, in het geval van Kinderdijk dus de molens. Echter is de voorgrond dan vaak onscherp. Omdat een onbedoelde onscherpe voorgrond prominent in beeld is, leidt het af van het onderwerp. Aan de andere kant is het ook een ‘logische fout’. Meestal staat het scherpstelpunt automatisch in het midden. Door dit op je onderwerp te richten, vergeet je de voorgrond. Een foto met een scherpe voorgrond straalt meer rust uit, dus zorg dat deze scherp is. Stel daarom scherp op het onderste stuk van de voorgrond wat in beeld is. Met een diafragma van F11 wordt ook je achtergrond scherp. Lees ook mijn artikel over de hyperfocale afstand.

6. Geen statief gebruiken

Nu is ‘geen statief gebruiken’ geen echte fout. Echter schuilt voor mij hier wel een addertje onder het gras. Door tijd te nemen om je statief neer te zetten, neem je ook tijd je omgeving in je op te nemen. Je bent geconcentreerder bezig met je onderwerp en daarbij ook je compositie. Of het nu dag, schemerig of nacht is, ik fotografeer altijd van statief. Puur om aandacht te besteden aan mijn compositie. Gebruik je geen statief dan is de kans groot dat je aan komt lopen, je camera richt en afdrukt. Door je statief neer te zetten ben je bewuster bezig.

7. Fotograferen onder verkeerde omstandigheden

Hoewel het erg aanlokkelijk is om bij mooi weer overdag te gaan fotograferen, zal dit niet zo snel mooie sfeerfoto’s opleveren. Door het felle zonlicht is het licht hard. Ook de schaduw is hard en vertoont geen mooie slagschaduw. Hierdoor komt de foto ‘hard en sfeerloos’ over. Hoewel het minder aanlokkelijk is, loont het om vroeg je bed uit te gaan om de zonsopkomst te fotograferen. Ben je meer een avondmens? Dan is de zonsondergang uiteraard ook een mooie kans. Door de stand van de zon wordt het licht warmer, zachter en daardoor de schaduwen ook. Hierdoor ontstaat meer sfeer in je foto.

8. Te laat komen of te vroeg weggaan

Ik zie nog weleens dat bij een zonsondergang fotografen te vroeg weggaan of bij een zonsopkomst te laat komen. De meeste foto’s rond zonsopkomst zijn vóór de daadwerkelijke zonsopkomst gefotografeerd. Bij zonsondergang zijn de meeste foto’s ná zonsondergang gefotografeerd. Doordat de zon achter de horizon zit, schijnt het tegen de wolken aan. Hierdoor ontstaan mooie kleuren in de lucht. Is de zon (nog) boven de horizon, dan is het licht vaak nog te fel waardoor de sfeer niet goed op de foto komt. Komt dus op tijd voor een zonsopkomst (ikzelf ben minimaal 45 minuten voor zonsopkomst aanwezig) en blijf nog na zonsondergang. Je zult versteld staan wat voor mooie je foto’s je dan kunt maken!

9 , 10, 11 en zijn er nog meer ‘fouten’?

Heb jij nog tips of herken jij bepaald gedrag van jezelf (of anderen) die in dit rijtje thuishoren? Laat het weten door te reageren op dit bericht.