Waarom fotografeert u?

Dinsdag 2 oktober heb ik een fotolezing bij een fotoclub in Veenendaal gehouden. Met bovenstaande vraag ben ik begonnen: “Waarom fotografeert u?”. Op deze vraag kan iedereen voor zichzelf antwoorden. Er zijn ook verschillende antwoorden denkbaar. De één fotografeert voor zijn hobby terwijl de ander er zijn werk van heeft gemaakt. De één wil mooie momenten vastleggen, terwijl de anderen de momenten mooi vast wilt leggen. Hoe het ook zij, een ieder heeft ooit een keuze gemaakt om te gaan fotograferen. Wat is voor u de reden om te gaan fotograferen?

Zelf heb ik ook over deze vraag nagedacht. Sterker nog; mensen stellen deze vraag soms letterlijk aan me. De onderliggende gedachte is vaak waarom ik op de onmogelijkste tijden op pad ga om te fotograferen. Men verklaart mij dan voor gek (zie een eerder artikel). Toch heb ik ook zelf over deze vraag nagedacht. Waarom fotografeer ik eigenlijk en wat wil ik met mijn foto’s laten zien? En hoe wil ik dat laten zien?

Fotograferen begint met een plan. Niet alleen een plan rondom locatie en tijd, maar ook met een artistiek plan. Neem nu de foto van de drooggevallen Oosterschelde met de zeilboot. Een foto van een collega-fotograaf zag ik regelmatig rondgaan op social media. Mijn interesse werd gewekt door de combinatie van het drooggevallen stuk Oosterschelde, zonsopkomst en de boot op het droge. Dan begint een plan in mijn hoofd te ontstaan. Met dat plan ga ik aan de slag en mijn voorbereidingen treffen. Maar voordat ik begin met het nagaan van Google Maps, Google Earth, waterstanden en tijdstip van zonsondergang, stel ik allereerst de vraag: “Wat wil ik laten zien? Waarom wil ik deze foto maken en hoe wil ik deze maken?” Met andere woorden: Waarom ga ik dit fotograferen?

U kent vast het fenomeen ‘kiekjes’. Voor mij zijn dat foto’s die een mooi moment vastleggen. Denk aan de geboorte van je kind, vakantiemomenten, verjaardagen, etc. Tegenwoordig lopen ouders hun kinderen met een mobiel in de hand achterna. Klaar om mooie momenten vast te leggen. Voor mij zijn dat kiekjes die je later de herinnering van het moment oproepen. Laat ik duidelijk zijn; er is niets mis met kiekjes. Sterker nog, ik maak ze wellicht meer dan dat ik fotografeer. En toch is er een wezenlijk verschil. Denkt u bij het maken van een mooi moment aan compositie, diafragma, scherpstelling, ISO-waarde, belichting en brandpuntsafstand? Of staat de camera op ‘automatisch’, om maar te zwijgen over de mobiele telefoon die dergelijke instelling zelf bepaalt. Nu weet ik wel dat tegenwoordig ook de camera’s van de mobiele telefoon handmatig in te stellen zijn, maar heeft u het gedaan? Neemt u hiervoor de tijd als je kind net geboren is? Nogmaals, er is niets mis met kiekjes, maar het is voor mij (persoonlijke mening) geen fotograferen.

Fotograferen gaat verder. Het begint al met een voorbedacht plan, de voorbereiding, de instellingen ter plekken, het nadenken over de juiste compositie, het terugkomen als de weersomstandigheden niet waren zoals je gehoopt had (met de gedachte: de aanhouder wint) en het bewerken van je bestanden. Fotograferen is voor mij 100% geconcentreerd zijn op dat ene moment waarvoor je het doet. Is het vinden en verkennen van nieuwe locaties.

Als ik dit zo schrijf komt bij mij de vraag weer naar boven: waarom fotografeer ik? Eigenlijk om twee redenen: ik fotografeer om tot rust te komen. Naast mijn drukke baan is het heerlijk om ’s morgens vroeg op pad te kunnen en getuige te kunnen zijn van het mooiste moment van de dag: de zonsopkomst en zonsondergang. De tweede reden is dat ik, door middel van mijn foto’s, wil laten zien hoe mooi onze aarde en Nederlands culturele erfgoed is. Een aarde en cultureel erfgoed waarop we zuinig moeten zijn. Stiekem hoop ik dat mensen door mijn foto’s geïnspireerd worden om beter voor de natuur en onze culturele erfgoed te zorgen. Want als we dat niet doen dan kom ik eenmaal voor de vraag te staan: “Waarom fotografeer ik NOG?”