Wat is bracketing?

Als je een systeem,- spiegelreflex-, of uitgebreidere bridgecamera hebt, dan heb je in het menu misschien weleens bracketing (BKT bij Nikon / AEB bij Canon) of exposure bracketing zien staan. Geen idee wat het is? In deze blogpost kom je alles te weten over bracketing en wat de voordelen zijn om bracketing toe te passen.

Inhoud:
Wat is Bracketing?
Voorwaarden van bracketing
Overdreven resultaten bij bracketing
Meer details met bracketing
Bracketing op compactcamera’s
Voorbeeld van de reeksopname bestaande uit 5 foto’s
Zo stel je bracketing in op jouw camera

Wat is bracketing?

Exposure bracketing is een reeksopname waarbij foto’s gemaakt worden met verschillende belichtingstijden. Dit wordt ook wel een belichtingstrapje genoemd. De bracketing functie kan heel handig zijn als je met moeilijke lichtomstandigheden fotografeert. Soms is het verschil tussen de lichte en donkere delen te groot waardoor de camerasensor het niet goed in 1 foto kan vastleggen. Dit heeft tot gevolg dat delen in de foto onderbelicht of overbelicht zijn. Het is aan te raden om bracketing toe te passen vanuit de diafragmavoorkeuze (A of Av stand). Op deze manier weet je zeker dat de scherptediepte in de foto’s hetzelfde is.

Wat is bracketing op de camera

Door bracketing te gebruiken kun je meerdere foto’s maken van dezelfde situatie. Omdat je uiteindelijk foto’s krijgt met verschillende belichtingen heb je de mogelijkheid om met een fotobewerker zoals Photoshop CC of Photomatix de foto’s samen te voegen tot 1 foto. Bij exposure bracketing maak je vaak 3, 5, 7 of 9 foto’s waarbij er tussen iedere foto 1 of 2 stops verschil zit. In de bracketing functie van de camera is dit in te stellen waarbij het aantal foto’s van de reeksopname per camera kan verschillen.

Bij het samenvoegen van de foto’s gaat de fotobewerker uit van de normaal belichte foto. Er wordt gekeken waar de onderbelichte en overbelichte delen zich bevinden. Deze worden uit de foto gehaald en in de andere opnamen van de reeks wordt gekeken of er beter belichte delen zijn. Dit is bij een reeksopname in de bracketing functie het geval waardoor je uiteindelijk een foto krijgt waar geen onderbelichte of overbelichte delen meer te zien zijn.

Voorwaarden van bracketing

Ga je aan de slag met bracketing? Dan moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen om tot het beste resultaat te komen. Neem voordat je begint goed de volgende punten door:

  • De opnamen van de reeks dienen exact dezelfde compositie te hebben. Gebruik dus een statief of zet de camera op een stabiele ondergrond.
  • Indien er bewegende elementen in het beeld staan kan dit een vreemd effect geven na het samenvoegen. Dit ghosting effect kan met een fotobewerker automatisch gecorrigeerd worden, maar vaak blijft het toch zichtbaar.
  • Het aantal opnamen die je maakt hangt af van het contrastverschil tussen licht en donker. Bij de meest onderbelichte foto moet je details kunnen zien in de helderste elementen van het beeld. In de meest overbelichte foto moet je details kunnen zien in de donkerste elementen van het beeld.
  • Stel bij alle foto’s scherp op hetzelfde punt. Het is aan te raden om handmatig scherp te stellen.
  • De ISO-waarde blijft gelijk (tenzij je gebruik maakt van ISO bracketing)
  • Het diafragma blijft gelijk.
  • Alleen de sluitertijd wijzigt.

Overdreven resultaten bij Bracketing

Exposure bracketing wordt ook gebruikt bij HDR fotografie. Veel mensen houden absoluut niet van HDR fotografie, maar de bracketing functie kan ook op een realistische manier gebruikt worden. Dit heeft uiteindelijk te maken met hoe je te werk gaat in de fotobewerker. Het is absoluut mogelijk om beelden te maken waarop je niet kunt zien dat het beeld uit meerdere foto’s bestaat.

Meer details met bracketing

De onderstaande afbeelding is een deel van de foto. De weergave links is van de normaal belichte foto en de weergave rechts is van het eindresultaat. Zoals je kunt zien zijn er veel meer details te zien aan de rechterkant. De M op het bord is overbelicht in de normaal belichte foto (vanwege het grote verschil tussen het licht en de donkere omgeving). Dat is met behulp van bracketing opgelost. Hetzelfde is waar te nemen in alle lichte delen van de foto. Gebruikmaken van bracketing zorgt dus voor extra detail in je foto’s!

Bracketing Verschil in Details
Links zonder, rechts met gebruik van bracketing

Bracketing op compactcamera’s

Veel compact camera’s hebben geen bracketing functie. Als je compact camera een diafragmavoorkeuze (A of Av stand) heeft kun je toch bracketing toepassen. Door de camera op de diafragmavoorkeuze te zetten kun je met behulp van de belichtingscompensatie (een knopje met een + en een -) onderbelichte en overbelichte foto’s maken. De foto’s die je krijgt zijn precies hetzelfde als bij een camera met bracketing functie. Het verschil is dat jezelf moet instellen hoeveel onder- en overbelicht de foto’s moeten zijn, terwijl bij een bracketing functie dit belichtingstrapje automatisch wordt opgezet. Je hoeft met een bracketingfunctie dus alleen nog maar op de ontspanknop te drukken.

Voorbeeld van de reeksopname bestaande uit 5 foto’s

Het resultaat

Resultaat bracketing functie - HDR Foto

Zo stel je bracketing in op jouw camera

Niet alle camera’s beschikken over een automatische HDR functie. Daarom is het handig om de bracketing instelling te gebruiken, dit voorkomt dat je tussen het maken van de foto’s door de sluitertijd moet aanpassen. Hieronder beschrijven we per merk hoe je bij de optie komt. Het kan zijn dat het bij jouw camera net iets anders werkt, want door de jaren heen wijzigen de cameramerken de plek waar de bracketing functie zit.

Bracketing bij Canon

De bracketing optie bij Canon is gemakkelijk en snel te bereiken via het hoofdmenu. Om toegang tot het hoofdmenu te krijgen moet je eerst op de Menu knop klikken. Vervolgens kies je de optie AEB (Automatic Exposure Bracketing). Draai vervolgens aan het wieltje bovenop de camera en je ziet een paar streepjes die verder van de 0 gaan staan. De twee streepjes die naar links en rechts bewegen samen met het middelste streepje geven aan met welk belichtingsverschil de foto’s gemaakt worden. Druk vervolgens op OK (SET) om de instelling te bevestigen en je kunt de drie foto’s maken.

canon bracketing

Bracketing bij Nikon

Afhankelijk van het cameramodel kun je bij Nikon bracketing in het info-menu vinden door op de i-knop te klikken. Nikon gebruikt de afkorting: BKT, om bracketing aan te duiden. In de meeste gevallen staat deze afkorting ook boven de optie, zodat je deze gemakkelijk kan vinden. Kun je de BKT functie niet vinden in het info-menu? Dan zit je waarschijnlijk in de verkeerde programmastand. Om gebruik te maken van de bracketing optie is het van belang de camera in de M, A , S of P stand te hebben. De wat professionelere modellen hebben zelfs een afzonderlijke knop waarop BKT staat geschreven. Deze is aan de voorzijde van de camera te vinden, net onder de flitser.

nikon bracketing

Bracketing bij Sony

Terwijl Nikon en Canon een afzonderlijke bracketing knop hebben, heeft Sony dat niet. Om bracketing te activeren moet je de transportfunctie (drive modus) aanpassen. Voor bracketing wordt bij Sony de afkorting BRK gebruikt. Het is mogelijk de transportfunctie te wijzigen op twee manieren.
1. Je gaat in het hoofdmenu en binnen het eerste camera tabje kies je voor transportfunctie. Binnen deze optie vind je BRK als je iets verder naar beneden gaat. Óf
2. Je klikt het linkergedeelte van het circulaire wiel in. Deze knop van Sony is multifunctioneel en functioneert zowel als knop (die naar de transportfunctie gaat) en als draaischijf. Vervolgens kun je naar beneden gaan totdat je bij BRK komt. Als je eenmaal bij BRK aangekomen bent kun je naar rechts drukken om te bepalen hoe groot het belichtingsverschil tussen de foto’s moet zijn en hoeveel foto’s er in het belichtingstrapje gemaakt moeten worden.

belichtingsmeter zelfportreten maken

Bracketing bij Olympus

Bij Olympus modellen kun je de braketing optie bereiken door in het menu te gaan. Vervolgens klik je op het symbool dat op een camera lijkt. De bracketing functie zal afhankelijk van het model verschijnen. Je kunt vervolgens kiezen uit bracketing van 0.3 EV, 0.7 EV, en 1.0 EV. Daarbij kun je ook kiezen hoeveel foto’s de camera moet maken in het belichtingstrapje.

bracketing instellen uitleg

Bracketing bij Fujifilm

Ook bij Fujifilm kun je de bracketing functie bereiken door de drive schijf op BKT in te stellen. Vervolgens kun je kiezen uit BKT1 of BKT2. Via het menu kun je voor BKT1 en BKT2 bepalen hoeveel foto’s er gemaakt moeten worden en hoe groot het belichtingsverschil tusssen de foto’s moet zijn. Super handig, want op deze manier heb je dus twee voorgeprogrammeerde bracketing standen binnen handbereik. Bij sommige modellen zit de bracketing modus in het menu. Op onderstaande afbeelding is te zien waar de BKT-functie zich bevindt bij veel Fujifilm X camera’s.

fujifilm bracketing instellen
Bij Fujifilm camera’s zit de bracketing op de drive schijf

Bracketing bij Pentax

Bij Pentax camera’s stel je de bracketing functie in door de drive modus (transportstand) op exposure bracketing in te stellen. De camera maakt dan drie opeenvolgende foto’s met verschillende belichtingsniveaus. Bij sommige modellen kun je de bracketing functie vinden in het menu:
Menu C1 onderdeel 10 en 11.

pentax bracketing
Bij Pentax kun je bracketing bij de tansportstand instellen

Bracketing bij Panasonic Lumix

De bracketing optie bij Panasonic Lumix kun je op twee manieren instellen. Net zoals bij voorgaande camera’s is dit via de drive modus mogelijk, waarbij je kunt kiezen voor de BKT optie. Ook via het hoofdmenu kun je de bracketing optie nog specifieker instellen, zoals de volgorde waarin de foto’s gemaakt worden.

VOLG OOK EEN BASISCURSUS OF WORKSHOP

Kijk in de kalender voor alle activiteiten in de komende maanden. Wil je op de hoogte blijven van nieuwe data? Vul dan het interesseformulier in.

Meer fotografie tips

De leukste fotografie tips? Die vind je op onze fotografie tips pagina. Op deze pagina is allemaal informatie te vinden over blogs met tips die je niet mag missen. Van technische tips tot assecoires. Deze fotografiepagina is voor iedere fotografie liefhebber die het beste uit zichzelf en zijn of haar camera wilt halen.

Reacties (28)

Sommige camera’s zouden een “focus stacking” hebben waardoor de camera het stapelen doet
en direct een volledige scherpe foto uitkomt. Dus je behoeft geen fotobewerking meer te doen.
Ben van plan om een nieuwe camera de fujifilm X-T3 aan te schaffen zit daar de focus stacking
in zoals eerder vermeld?
Groetjes Cees

Ik heb hier even voor moeten Googelen, maar ik vond best veel informatie dat het op de X-T3 zit. Hoe goed het in de praktijk werkt weet ik niet aangezien ik deze functie op de X-T3 nooit zelf heb uitgeprobeerd.

Beste..,
Zou dit ook mogelijk zijn met anologe fotografie? 3 fotos maken met verschillende sluitertijden. Vervolgens dia’s inscannen en dan fotoshop gebruiken om de fotos te combineren tot 1 ? Of is dit enkel voor de digitale camera weggelegd ?

Groet, Dutchnurse

Ik heb dit nooit geprobeerd en verwacht dat het resultaat niet heel goed gaat zijn. Normaal voeg je RAW bestanden samen die heel veel informatie bevatten. Een ingescande dia resulteert uiteindelijk in een JPEG bestand waar veel belangrijke informatie in ontbreekt.

Hoi Mark,

Mooie uitleg ik heb een ander vraagje. ik wil op mijn d750 foto’s gaan stapelen (stacking) kan ik op mijn d750 daar ook de bkt voor gebruiken. Groetjes Robert

Ik denk dat je focus stacking wilt toepassen? Die functie zit niet onder de ‘normale’ bracketing functie van de camera, maar moet je via het menu instellen.

Dag Mark,

Dank voor je uitleg. Vraagje, ik kan kiezen uit -3,-5 en -9 maar ook voor +3, etc. Kan jij mij vertellen wat de afwegingen zijn om te kiezen voor + of – te gebruiken

Dat is afhankelijk van hoe groot het verschil is tussen het lichtste en donkerste deel van de foto en hoe goed de camera sensor is. Ons advies is om het histogram goed te blijven controleren gezien je aan de hand daarvan kunt zien of over- en onderbelicht uit de foto’s is.

Dag Mark,
Wat is het verschil tussen bracketing en HDR. Ik kan beide aan/uit zetten in mijn OMD EM10 II
Alvast bedankt.

In principe komt het op hetzelfde neer, maar bij de meeste camera’s worden de foto’s in de HDR stand al in de camera samengevoegd (en bewerkt). Je hebt daar dus geen controle meer over. Als je kiest voor de ‘normale’ bracketing stand dan heb je de mogelijkheid de foto’s zelf samen te voegen via een fotobewerkingsprogramma en kan jij zelf bepalen hoe de foto bewerkt moet worden.

Moet je een bracketing gebruiken of kun je deze uitzetten??
Nikon D5000

Deze functie hoeft niet persé gebruikt te worden, dit kun je ook handmatig door zelf de verschillende belichtingen in te stellen.

Dag Mark,

mijn camera staat in stand Av, bracketing op -2 tot +2, toch trekt mijn camera (canon 700D) maar 1 foto. Hoe komt dit?
Alvast bedankt!

Het klopt dat er maar 1 foto gemaakt wordt, maar als je er nog 2 maakt dan zal je zien dat die onder- en overbelicht zijn. De instelling zorgt er dus voor dat je tussen het maken van de foto’s in je belichting niet hoeft aan te passen. Echter moet je de ontspanknop dus wel 3x indrukken.

Je kan de opnamestand eventueel in continue zetten, waardoor de 3 foto’s direct achter elkaar gemaakt worden zolang je de ontspanknop ingedrukt houdt.

Ik heb de camera ingesteld op JPG en Raw. Heb een aantal foto,s met bracketing gemaakt, maar in Photoshop Elements 13 kan ik alleen de JPG foto,s gebruiken voor functie Photomerge. Is het ook mogelijk met Raw ? En dan later de samengestelde foto in Raw te openen?

Dat zou gewoon mogelijk moeten zijn, maar misschien is je camera vrij nieuw en geeft Elements 13 geen ondersteuning aan de RAW foto’s uit jouw camera.

Hoi Mark,

Ik heb laatst in de avond foto’s geschoten met verschillende belichtingen met tegenlicht. Ik wil 3 foto’s met verschillende belichtingen samenvoegen tot 1 foto zodat ik een mooie lucht krijg, maar ook details in de schaduw op de voorgrond. (logisch, daar is deze techniek voor :P)

Mijn vraag is: hoe voeg ik ze samen zonder dat je zo’n lelijk HDR-achtig effect krijgt? Ik wil graag dat de uiteindelijke foto gaat lijken op iets in deze richting: https://www.flickr.com/photos/albertdros/17711237569/in/photolist-pDBmDa-sZ5HSZ

Als ik ze open in Photoshop maakt hij er automatisch een lelijke HDR foto van via Bestand > Automatisch > Samenvoegen tot HDR Pro.. Hoe heb jij de foto’s van je bovenstaande voorbeeld bewerkt?

Bij voorbaat veel dank!

Een techniek die ik vaak gebruik (om realistische resultaten te bereiken) is het samenvoegen via HDR Pro in Photoshop en dan in de 32-bit modus. Dat ziet er in eerste instantie nog niet mooi uit, maar in Camera RAW kan je de belichting dan wel mooi uitbalanceren (pas wel op met de schaduwen en zet deze niet te ver in de +)

Hoi Mark, is het ook mogelijk om bracketing te gebruiken bij waterpolo in een zwembad waar het licht niet al te best is met een 75/300 mm lens met minimaal F3,5 en dan zonder statief

Nee beter is om de belichting in die situatie zo goed mogelijk af te stemmen.
Met bewegende beelden kun je de foto’s namelijk achteraf niet goed samenvoegen.

Hoi Mark ,
Dank voor je duidelijke uitleg.
Ik heb toch nog een vraagje hierover.

In vergelijking tussen twee nikons heb ik iets niet helemaal kunnen begrijpen over de bracketing. misschien kun je hierover enige informatie zetten.

Je krijgt bij 1 model een bracketing systeem met 9 frames in steps of 1/3 or 1/2 EV, en bij de ander 2 to 5 frames in steps of 1/3, 1/2, 2/3, 1, 2, or 3 EV.
Hoe moet ik dit begrijpen ? welke van die twee is beter dan de ander?

En alvast dank voor je info.

Groeten,
Ali

Bij de ene camera is de bracketing functie uitgebreider dan bij de andere. Zo ook bij jou.
Het is niet dat een van deze camera perse beter is. Als die camera met 9 frames echt alleen op 1/3 of 1/2 in te stellen is dan zijn de stappen niet heel groot (ik heb het vermoeden dat je hier ook wel 1EV of 2EV stappen kunt maken). In dat geval zou die camera wat uitgebreider zijn in de zin dat hij verder kan onder- en overbelichten vanuit de bracketing functie.

dit was een duidelijke uitleg,welke ik soms nog nodig heb.bedankt,en tot ziens op je website

Fijn om te horen Jan 😀
Succes met het toepassen.

Beste, heb er echt van genoten van de tips .. werkelijk heel interessant … sta weer een stapje dichter bij de fotografie….. vind het enorm leuk .. thanks

Hallo Eddy,

Dank voor deze positieve reactie. Dat vinden wij echt ontzettend leuk om te horen en wij blijven natuurlijk doorgaan met onze artikelen.

Mark

De uitleg over bracking van jou hebt mij weer wat verder gebracht met fotograferen.

Dank je wel

gr. Frans

Hi Frans,

Dat is mooi om te horen. Succes ermee en als er vragen zijn dan hoor ik het graag.

Laat een reactie achter