Tips voor het fotograferen van vlinders

Van deze blog krijg je vast en zeker vlinders in je buik!
Je wordt helemaal verliefd op dezeprachtige insecten. Hoe langer je ernaar kijk des te mooier dat ze worden! Veel voorkomende vlinders zijn de koolwitjes, maar ook de kleine vos, atalanta’s, dagpauwogen, gehakkelde aurelia’s, oranjetipjes, landkaartjes, boomblauwtjes en de grote koninginnenpages zijn regelmatig te zien. Ze komen overal in Nederland voor.Het liefst bij warmere temperaturen. In totaal zijn er nog 53 soorten dagvlinders, dus er is variatie genoeg.

Tips voor het fotograferen van vlinders

f/4 | 1/1600 sec. | ISO 640

De meeste veelvoorkomende vlinders overwinteren hier in holle bomen of in schuren. Uitzonderingen zijn de atalanta’s en de kolibrievlinders, zij vliegen in april vanuit Zuid-Europa terug naar Nederland. Baas boven baas zijn de distelvlinders, zij vliegen zo’n 5000 km met de windmee vanuit de Sahara naar ons land. Dit kunnen echter ook naar andere landen in Europa zijn, dat ligt gewoon aan de windrichting.

waar zijn vlinders te vinden?

De meeste vlinders zijn te vinden op bloemen, struiken (met name de vlinderstruik is favoriet), bramen en bessen. Ze komen af op de nectar die in bloemen te vinden is. Dit kan in je eigen tuin of moestuin, stadsparken, of in de natuur zijn. Landkaartjes schijnen dol te zijn op fluitenkruid die je veel in de bermen aantreft. Heel apart is dat deze landkaartjes in het voorjaar oranje van kleur zijn en in de zomer bruin. Veel vlinders hebben een eigen waardplant.

Los van de natuur kun je natuurlijk ook vlinder in vlindertuinen fotograferen. Er zijn in Nederland hele mooie vlindertuinen waar zowel Nederlandse als exotische soorten rondvliegen. Het voordeelvan een vlindertuin is dat je minder hoeft te zoeken. Enkele vlindertuinen in Nederland zijn: PassiflorahoeveOrchideeën HoeveVlindertuin de KasVlindoradoVlinderparadijs en Klein Costa Rica.

levenscyclus van een vlinder

Na het paren leggen de vlindervrouwtjes heel veel eitjes. Uit die eitjes komen rupsen. Wanneer de rups na 2 à 3 weken volwassen is gaat de rups verpoppen. Na ongeveer 14 dagen kruipt er weer een nieuwe vlinder uit de pop, afhankelijk van de soort. De rups hieronder is vaneen St. Jacobs vlinder, ernaast parende geaderde witjes.

hoe fotografeer je een vlinder

In principe ben je heel snel geneigd om alleen de vlinder te fotograferen. Dus van dichtbij, zodat de vlinder er mooi opstaat, met geopende vleugels. Wanneer vlinders druk bezig zijn met het zoeken van nectar in een bloem, dan kun je ze best makkelijk van dichtbij benaderen. Je ziet dan dat ze hun lange roltong diep in de bloemen steken. Dit is het moment dat je een mooie foto kunt maken, want de vlinder zit dan nagenoeg stil. Let op dat je niet door het zonlicht loopt. Door het veranderende licht val je op en kunnen de vlinders schrikken en wegvliegen.

Probeer ook een beetje van de omgeving mee te fotograferen, dus niet alleen de vlinder, maar ookde bloem waar de vlinder opzit. Anders krijg je van die foto’s die je vaak terugvindt in een biologieboek. Hieronder zie je een foto van een Icarusblauwtje, waarvan de vleugels mooi doorlopen in de grasspriet. Wanneer de vleugels geopend zijn is dit vlindertje helemaal blauw van kleur. Het bruinblauw vormt een mooie kleurcombinatie met de gele bloem erbij.

INSTELLINGEN VOOR HET FOTOGRAFEREN VAN VLINDERS

  • Zoom in en kies een lage diafragmawaarde (grote opening), zodat de achtergrond onscherp wordt. Hierdoor komt de vlinder goed los van de achtergrond. Het kan gebeuren dat niet de hele vlinder scherp is. Of je dit wel of niet mooi vindt is heel persoonlijk. Kies een iets hoger F-getal om een grotere scherptediepte te krijgen. Het laagste F-getal is niet perse de beste keuze!
  • De sluitertijd moet doorgaans vrij snel zijn, omdat vlinders bij de bloemen vaak in beweging zijn. In de vroege ochtend, als de vleugels nog nat zijn, is dat niet het geval en hoeft de sluitertijd niet zo snel te zijn. Neem 1/640e als uitgangspunt. Indien de vlinder heel stil zit is het beter een langzamere sluitertijd te kiezen, want dat voorkomt dat je de ISO-waarde moet verhogen. Wanneer je gebruik maakt van een spiegelreflexcamera wordt fotograferen vanuit de live-view modus bij sommige modellen afgeraden. Deze begrenst de snelle sluitertijden dan teveel, maar dit geldt niet voor elke camera.
  • Hoe lager de ISO, des te hoger de fotokwaliteit. De ISO-waarde zal sterk afhangen van hoeveel licht er aanwezig is en hoe snelle sluitertijd je instelt.
  • Stel manueel scherp of gebruik de enkelvoudige scherpstelmethode (AF- S, One Shot bij Canon). Stel scherp op de kop met ogen en voelsprietjes voor het mooiste resultaat.
  • Wil je de nadruk leggen op die lange roltong of die aparte ogen? Een heel groot diafragma (laag F-getal) kan dan goed werken. Het laagste F-getal zal afhangen van het objectief. De foto hieronder is met f/2.8 gemaakt.
  • De witbalans pas je aan op basis van het type licht en natuurlijk je persoonlijke voorkeur. Je kunt op die manier de vlinder is koeler of warmer doen kleuren. Kijk uit op hele zonnige dagen dat het licht niet te hard wordt. Je kunt eventueel een polarisatiefilter gebruiken om het zonlicht te filteren.
  • Let goed op de achtergrond, want door jezelf iets naar links of rechts te verplaatsen kan een foto direct beter (of minder goed) worden. Experimenteer en beweeg langzaam, zodat de vlinder niet schrikt.
vlinders fotograferen macrofotografie tips
f/5 | 1/1600 sec.   |   ISO 400 |   100 mm

VLIEGENDE VLINDERS EN CAMERA INSTELLINGEN

Vliegende vlinders fotograferen is meer voor de gevorderde fotograaf. Een flinke uitdaging, want het is vele malen moeilijker dan een rustende vlinder op een bloem. Ze zijn echt razendsnel en je bent negen van de tien keer te laat met afdrukken. Wanneer je een vlinder ziet, die bezig is met het zoeken naar nectar en zijn rondje op de bloem heeft gedaan, ga dan extra opletten. Zorg dat je een grotere afstand hebt tot de bloem en de vlinder, zodat de opvliegende vlinder in zijn geheel in beeld blijft. Plaats het scherpstelpunt (of zone) precies op de vlinder of gebruik eventueel de trackingautofocus. Deze laatste functie werkt bij de ene camera heel goed, bij de andere camera niet. Dat is een kwestie van uitproberen. Volg de vlinder en maak foto’s in de burst-mode. Los hiervan is het veel oefenen en niet opgeven, volhouden en de moed erin houden!

  • Zet de camera in de M-stand, met een sluitertijd van 1/1600e sec en een diafragma van ongeveer f/4.
  • Zet de ISO-waarde en de witbalans op automatisch. Je beweegt de camera de hele tijd en je weet nooit van tevoren hoeveel licht en wat voor kleurtemperatuur het licht heeft op de plek waar jij de ontspanknop helemaal indrukt.
  • Gebruik de continue autofocus (AF-C, AI Servo bij Canon) of probeer de tracking autofocus.
  • Fotografeer in de burst-mode (ook wel sequential genoemd), zodat je meerdere foto’s achter elkaar maakt.
  • Nu is het wachten op een geluksmomentje dat je de vlinder weet te ‘vangen’ in je foto, zoals hierboven de wegvliegende koninginnenpage vanaf een paardenbloem.

locaties met vlinders vinden

Alle vlinderfoto’s in deze blog zijn gewoon gemaakt in de natuur, bermen, weilanden, parken of in tuinen. Het nadeel is dat er heel veel tijd in gaat zitten, je moet zo’n vlinder volgen en kijken op welke bloem hij gaat zitten en dan voorzichtig ernaar toe lopen. Positie innemen en dan fladdert de vlinder weer vrolijk verder. Pfff….en dan weer van voor af aan beginnen!

Vlinders herkennen

Onderstaande foto is een voorbeeld hoe tegenwoordig vaak vlinders in beeld worden gebracht. Dus niet alleen de vlinder, maar de vlinder in het grote geheel. Qua stijl is dit heel anders dan wanneer je dicht op het onderwerp zit, maar macrofotografie is altijd in beweging en zorgt op deze manier voor nieuwe inzichten/uitdagingen!

Ben je nieuwsgierig om te weten welke vlinders je hebt gefotografeerd, kijk dan even op onderstaande blog met tips om vlinders te herkennen: Seek, de onmisbare app voor natuurfotografen.

macrofotografie vlinders herkennen tips
f/4 | ISO 400 | 1/1250 sec. | 100 mm

 

Reacties (4)

Vlindersafari in Gemert is ook een mooie tuin. Vliegt veel en veel variatie. Daarbij is het personeel altijd in de tuin aanwezig voor alle vragen.

Jolanda van de Geer

Bedankt voor je tip voor de vlindersafari in Gemert. Gelukkig kan iedereen hier ook de reacties lezen en jouw tip
meenemen in hun afweging welke vlindertuin ze graag zouden willen bezoeken en of deze misschien zelfs dichter in de buurt ligt!

Leuk artikel. Dat een spiegelreflex camera in Live View mode geen korte sluitertijden toelaat, is niet altijd waar. Zo maak ik met de Nikon D750 bij 1/4000 sec nog gewoon foto’s. En met de Nikon D850 bij 1/8000 sec. Dat het focusseren in Live View (Nikon) soms traag is, is een heel ander verhaal.

Ymke Myrte (docente)

Bedankt voor je bericht. Dit is inderdaad niet bij elke spiegelreflex meer het geval. De tekst is dan ook aangepast. De autofocus is helaas nog steeds wat aan de trage kant, maar snellere sluitertijden kunnen inmiddels met veel modellen wel in Live View.

Laat een reactie achter