Zeevonk fotograferen, lees deze handige fotografie tips

De afgelopen periode is Facebook overspoeld met foto’s van het prachtige natuurverschijnsel zeevonk. Velen trokken naar het strand om dit spektakel te fotograferen, soms met goed resultaat, soms helaas met wat minder goed resultaat. In deze blog leg ik je uit hoe je zeevonk het best kunt fotograferen, zodat je mooie zeevonk foto’s gaat maken.

Wat is zeevonk en waar kan ik dit zien?

Zeevonk is een bolvormig, eencellig organisme. Een alg, die bij beweging blauwachtig licht uitstraalt. Dit doet het om eventuele vijanden af te schrikken. Als zeevonk in grote concentraties aanwezig is, dan kan dat blauwe licht erg fel worden en kan dit zeer goed gefotografeerd worden! Zeevonk vind je alleen in zout water, in principe overal langs de Nederlandse kust. Er zijn echter wel wat hotspots, denk aan Katwijk aan Zee bij de buitenwatering, waar de zeevonk in de inham van de zee zich goed kan opstapelen, maar ook Petten, Scheveningen en Zandvoort zijn geliefde zeevonk locaties. Zeevonk licht alleen op als het beweegt, bijvoorbeeld door omslaande golven. In de zwinnetjes/poeltjes ga je het pas zien als je er doorheen loopt of als je er water of zand in gooit, doe je dit niet, dan zul je geen zeevonk zien.

Zeevonk fotografie tips
f/1.4 | 20 sec. | ISO 320 | 20mm

Wanneer kan ik zeevonk zien?

Dit is by far de meestgestelde vraag, en helaas moet ik steeds aan iedereen hetzelfde onbevredigende antwoord geven, ook nu. Zeevonk is héél moeilijk te voorspellen. Natuurlijk zijn er een aantal handvaten welke wellicht een indicatie geven dat het er is, maar ik heb al tientallen keren meegemaakt dat de omstandigheden top zijn, maar dat er toch geen zeevonk is. Voor mij is dat geen probleem, aangezien ik op minder dan 5 minuten fietsafstand van het strand woon, maar kom je vanuit de andere kant van het land, dan neem je altijd een gok. Ook als het de dag ervoor héél fel is geweest, bestaat de kans dat het de volgende dag weg is. Toch wil ik de volgende ‘handvaten’ met jullie delen:

Mooi weer
Zeevonk is vaak te zien na mooi weer. Onder mooi weer verstaan we zonnig, kalm, warm weer. Precieze temperaturen zijn alweer moeilijk te benoemen, aangezien de eerste zeevonk meldingen dit jaar al eind april werden gemeld, echt warm was het toen dus nog niet. De eerste paar dagen mooi weer, ná een periode van minder goed weer, is vaak het beste moment.

Niet te veel of te weinig wind
Zeevonk zie je dus pas als het beweegt, je hebt dus een beetje golfslag nodig om het te kunnen zien, staat er te veel wind en is de zee te ruig, dan zul je nauwelijks zeevonk zien. Zeevonk moet zich namelijk na een aantal keren licht geven weer even ‘opladen’. Als het water dus continu in beweging is zwakt het zeevonk af. Het tegenovergestelde; als er geen wind staat, en er dus ook weinig golven zijn, zul je ook weinig zeevonk zien. Op windstille dagen is het slim om de poeltjes af te zoeken naar zeevonk, in de hoop dat het daar te zien is.

Inhammen
Zoek naar plekken waar de zeevonk zich kan ophopen, de buitenwatering bij Katwijk is daar een goed voorbeeld van, ook bij Scheveningen zijn enkele plekken waar dit kan, op dit soort plekken is de concentratie zeevonk vaak erg hoog en dus ook feller.

Oranje/rode gloed
Overdag is er soms een oranje/rode gloed te zien op het water. Dit is zeevonk wat in bloei staat, dit specifieke oranje/rode zeevonk zal geen licht meer kunnen geven, maar het is wel een indicatie dat er op die plek zeevonk in het water zit.

De beste locaties om zeevonk te fotograferen
De buitenwatering bij Katwijk aan Zee – f/2 | 30 sec. | ISO 800 | 135mm

Camera-instellingen voor zeevonk

Nu je weet waar je zeevonk kunt vinden en waar je op moet letten, zijn we beland bij het technische gedeelte: het fotograferen van zeevonk. Dit is een lastig iets, zeker omdat de instellingen per keer anders zullen zijn én omdat het uitmaakt hoe je precies de zeevonk wilt fotograferen. Laten we met een voorzichtige basis beginnen. Allereerst heb je een camera nodig die je manueel kunt instellen, met daarop een lens die manueel kan focussen. Aan autofocus heb je in het donker niets, die zal er veelal naast zitten qua focus. Over het scherpstellen zal ik verderop in dit artikel meer vertellen.

Goed, de instellingen: Kies een lens met een zo groot mogelijk diafragma, dat wil zeggen, een lens met het laagste F-getal. Bijvoorbeeld f/1.4, f/1.8, f/2 of f/2.8. Hoger dan dit kan ook, maar dan zul je met een nog hogere ISO-waarde moeten fotograferen en dat heeft nadelen voor de kwaliteit van de foto.

Met de sluitertijd bepaal je hoe erg je de zeevonk  ‘bevriest’ of ‘uitsmeert’. Als je de zeevonk meer wilt bevriezen, kies dan voor een sluitertijd tussen de 0,5 en 1,5 seconde. Letterlijk de zeevonk hiermee bevriezen lukt natuurlijk nooit, maar je komt in de buurt. Als je voor zo’n relatief snelle sluitertijd kiest, zul je de ISO-waarde flink op moeten hogen, denk hierbij aan ISO 2500 tot soms wel 8000, dit is afhankelijk van hoe fel de zeevonk is. Hoe hoger de ISO, hoe meer ruis, hou hier dus wel rekening mee.

Wil je de zeevonk wat meer uitsmeren, dan kun je een langere sluitertijd kiezen, bijvoorbeeld tot ongeveer 10 seconden of soms zelfs 20 seconden. Dan kan je ISO-waarde ook lager blijven en zal de beeldruis minder aanwezig zijn.

Dit zijn grofweg de instellingen waar je aan moet denken bij zeevonk fotografie. Dus stel eerst je diafragma in, daarna de gewenste sluitertijd en tenslotte pas je de ISO-waarde aan, zodat je een goed belichte foto krijgt. Nogmaals, dit kan afwijken als de zeevonk heel fel is, of juist heel subtiel. Het blijft veel experimentere en na iedere foto kijken hoe de belichting is en daarop je instellingen aanpassen. Thuiskomen met een paar honderd foto’s is niet gek.

Hoe fotografeer ik zeevonk?
Zeevonk in de zwinnetjes/poeltjes – f/1.4 | 0.5 sec. | ISO 5000 | 20mm

Scherpstellen bij zeevonk fotografie

Nóg zo’n lastig iets in het donker, aan de autofocus heb je, zoals eerder gezegd, niets in het donker, het moet dus manueel! Gelukkig zijn er ook daar wat trucjes voor.

Optie 1
Scherpstellen op een object aan de horizon; wil je zeevonk in de branding fotograferen, dan kun je vaak het beste kiezen om scherp te stellen op een schip of booreiland aan de horizon. Zoom middels de live view 5x of 10x in, draai aan je scherpstelring totdat de lichtjes van de boot op hun kleinst zijn, als ze eenmaal op hun kleinst zijn, dan zit je in focus. Deze methode werkt goed als je met een grote scherptediepte fotografeert.

Optie 2
Draai je om, kijk of er ver weg, op de boulevard of ergens op het strand een huis of strandtent staat welke verlicht is, stel opnieuw via de liveview manueel scherp op het object ver weg en kom daarna niet meer aan je scherpstelring. In feite stel je scherp op de ‘oneindige’ scherpstelafstand. Dat is de afstand die je vaak nodig hebt als je de golven in de zee fotografeert die best een eind van je vandaag zijn.

Optie 3
Dit is eigenlijk de beste optie, maar ik heb deze bewust als laatste geplaatst in dit rijtje omdat hij ook wat nadelen heeft voor de overige fotografen/zeevonk spotters. Het beste is om even met je zaklamp te schijnen op de plek waar jij zeevonk ziet of waar jij zeevonk wilt fotograferen, wederom zoom je daar middels je live view op in en en stel je scherp, dan zit je 100% in focus. Let daarbij wel goed op, als jij met je zaklamp schijnt kun je de foto’s van overige fotografen verpesten of kun je het zicht op zeevonk ontnemen van de spotters, als je dit doet, zorg dan dat je dit héél kort doet. Dit is namelijk erg frustrerend bij overige fotografen.

Met welke sluitertijd fotografeer je zeevonk?
Een foto waarbij de zeevonk uitgesmeerd is door een lange sluitertijd – f/2 | 30 sec. | ISO 800 | 135mm

Overige benodigdheden voor zeevonk fotografie

Naast de eerder benoemde benodigdheden is het handig/noodzakelijk om de volgende items ook bij je te hebben.

Statief
Zonder statief is het fotograferen van zeevonk praktisch onmogelijk, natuurlijk kan het, maar zul je altijd beweging en de daarbij horende onscherpte krijgen. Wat mij betreft is een statief dus een must! Let wel op dat zand en zout water niet altijd heel goed zijn voor je statief. Wat je kunt doen is boterhamzakjes om de onderste poten doen zodat er geen zand tussen de bewegende delen komt, handig is ook om je statief na afloop even af te spoelen met kraanwater.

Extra accu’s en SD kaartjes
Het is zó jammer als er mooie zeevonk is en opeens is je accu leeg of je kaartje vol, zorg dus voor een extra accu en geheugenkaart.

Warme kleding
Op sommige dagen, vooral bij heldere nachten, kan het ’s nachts behoorlijk afkoelen, hou hier rekening mee en neem eventueel warmere kleding mee.

Zaklampje
Een zaklampje kan handig zijn voor het scherpstellen of om even te kijken waar je loopt, maar let om de hierboven genoemde punten goed uit bij het gebruik van je zaklamp. Tevens is het best om je ogen goed te laten wennen aan het donker, dan zul je eerder zeevonk zien. Beperk overige lichtbronnen zoals je zaklamp, mobiel of ander licht dus tot een minimum.

Laarzen
Als het nog te koud is om met blote voeten door het water te lopen dan kunnen en stel laarzen uitkomst bieden.

Afstandsbediening
Om 100% zeker te zijn dat je je camera niet beweegt bij het indrukken van de sluiter, kan een afstandsbediening heel handig zijn. Heb je geen afstandsbediening? Stel dan de zelfontspanner op je camera in zodat de camera van 2 of 5 seconden aftelt nadat je de ontspanknop hebt ingedrukt. Let hierbij wel op qua timing van het schieten van zeevonk, na 2 seconden kan het zijn dat een golf met zeevonk al uitgerold is en er dus geen zeevonk meer zichtbaar is. Het is dus niet de meest ideale methode om zeevonk te fotograferen.

Algemene zeevonk tips

Naar zeevonk kijken is erg leuk. Zeker als je voor het eerst (felle) zeevonk ziet, weet je niet wat je meemaakt. Pas wel op, de zee is gevaarlijk, ga als je alleen bent niet in de zee zwemmen, overdag is de zee al verraderlijk met stromingen, maar ‘s nachts ook! Als je naar zeevonk gaat kijken kun je het best je ogen laten wennen aan het donker, doe dus je zaklamp uit, telefoon in je zak en laat je ogen wennen aan het donker. Je zult zien dat je steeds meer gaat zien.

Soms moet je naar zeevonk zoeken. Op de ene plek is het niet zichtbaar, maar 100 meter verderop wel. Je zult dus actief op zoek moeten, het water in beweging moeten brengen en van andere mensen moeten horen waar ze zeevonk gezien hebben.

Als laatste; geniet! Ook al is er geen zeevonk, het is heerlijk om ( ’s nachts) op het strand te zijn. Kijk als het helder is eens omhoog naar de sterren, zeker in de maand augustus maak je een goede kans om vallende sterren te zien. Aan de hand van deze tips moet het fotograferen van zeevonk zeker gaan lukken. Heb je vragen? Laat het hieronder weten of stuur mij via Instagram een berichtje. Geniet van de nachtelijke strandwandelingen!

Reacties (3)

Dank u wel Corné voor de tips en uileg👍👋😃
Fijne avond🌊💙

Ik ben ook een echte zeevonk liefhebber maar helaas wonen wij niet dichtbij zee. Mij is ook verteld dat als de wind aflandig is, dat er ook geen zeevonk is, klopt dit met jouw ervaringen. Ik ben overigens fan van jouw werk en dat van Cor Kuyvenhoven.

Hartstikke mooi en duidelijk verhaal Corné, dankjewel👍🏻

Laat een reactie achter