Laatst hield ik workshop landschapsfotografie in Kinderdijk. Eén van de onderwerpen die ik behandel is de werking van het histogram. Voor mij is het histogram onmisbaar tijdens het fotograferen in het veld. Het geeft mij exact weer hoe mijn foto wordt gemaakt (heb het histogram in mijn Live View aan staan) of hoe de foto is gemaakt. Ga niet af op de afbeelding op je scherm, aangezien je scherm op je camera niet gekalibreerd is.

Tijdens de workshop kreeg ik een vraag omtrent de werking van het histogram met betrekking tot de sluitertijd. De cursist vroeg zich af wat beter was. Een korte sluitertijd (waardoor de foto meer donkere delen bevat) of een lagere sluitertijd (waardoor de foto lichtere delen bevat). Wellicht zal je jezelf afvragen wat dit met het histogram te maken heeft. Eigenlijk is het heel simpel. Kies je voor een kortere sluitertijd, waardoor je foto meer donkere delen bevat, zal je de grafiek van je histogram vooral links zien. Kies je voor een langere sluitertijd, waardoor je foto meer lichtere delen bevat, zal je de grafiek van je histogram vooral rechts zien.

Exposure to the left and right

Als je kiest voor een kortere sluitertijd kies je voor ‘Exposure to the left’. Kies je voor een langere sluitertijd, grafiek van het histogram is rechts, kies je voor ‘Exposure to the right’. Of je nu kiest voor een korte sluitertijd of een belichting met een langere sluitertijd komt voort uit je eigen persoonlijk visie.

Naar rechts belichten

Bij Exposure to the Right heb je lange(re) sluitertijden nodig. Hierdoor wordt er meer licht op je sensor verzameld. Er zijn drie manieren om je sluitertijd te verlengen: lagere ISO-waarden, diafragma aanpassen en/of sluitertijd aanpassen.

Voor mij persoonlijk is het verlagen van de ISO-waarde niet van toepassing. Aangezien ik altijd op ISO 50 fotografeer (omdat ik een statief gebruik), kan ik niet nog lager. Daarnaast heb ik, bij landschapsfotografie, altijd F11 ingesteld. Hierop is mijn lens het scherpst en de foto wordt geheel scherp. Het gevolg is dat ik mijn belichtingstijd moet verlengen door mijn sluitertijd aan te passen.

Wellicht vraag je jezelf af waarom ik kies voor het naar rechts belichten van de foto. Voor mij ligt de belangrijkste reden in het ‘langer opvangen van licht door de sensor’. Ik ben van mening dat, hoe langer een sensor licht opneemt, hoe meer details en kleuren in de data van je foto komen. Zeker in combinatie met het fotograferen in RAW, kan je ver gaan in je bewerking. Overigens is naar rechts belichten met de JPEG-instelling sowieso af te raden vanwege de kans op hoge ruis. Daarnaast gooi je met JPEG meer informatie weg dan met RAW. Informatie die je juist, door ‘Exposure to the right’ wilt krijgen om meer uit je bewerking te kunnen halen.

Zijn er dan geen nadelen aan het naar rechts belichten van een foto? Jazeker wel! De sluitertijd verlengen kan een nadeel zijn bij bewegende onderwerpen. Hierbij zijn juist korte sluitertijden gewenst, aangezien je het onderwerp wilt ‘bevriezen’. Echter geldt dit nadeel (bijna) niet bij landschapsfotografie, de tak waar ik mij mee bezig houd.

Een ander nadeel is dat een foto met de ‘Exposure to the right’ technologie niet aantrekkelijk op het display verschijnt. Schrik hier niet van, maar bekijk en controleer je foto altijd met het histogram of je geen data verliest. Dat is erg belangrijk! Zit de piek helemaal aan de rechterkant geplakt, dan verlies je data in (te) lichte delen.

Nu zijn er ook fotografen die voor de ‘Exposure to the left’ kiezen. Ook daar zitten voor- en nadelen aan. Dat lees je in deel 2: Exposure to the left.