Je hebt ze vast weleens in je eigen tuin of in de omgeving waargenomen, want een zweefvlieg vliegt altijd in een rechte lijn en hangt vaak stil in de lucht. Hun naam zegt het al: ze ‘zweven’ vaak een paar tellen in de lucht, voordat ze op een bloem gaan zitten. Ze bewegen dan hun vleugeltjes heel snel op en neer, wat er dan uitziet als draaiende helikopterpropellers en dat is een heel bijzondere eigenschap van de zweefvlieg. Dit is prachtig om te zien én een geweldige uitdaging om te fotograferen.
f/5.6 | 1/640 sec. | ISO 320 \ 60mm
Camera-instellingen voor vliegende zweefvliegen
Zweefvliegen bewegen de vleugels in de lucht en om die reden is het verstandig controle te hebben over de sluitertijd van de camera. Fotografeer dus vanuit de sluitertijd voorkeuze (S-stand, bij Canon de Tv-stand) of de manuele stand. Met een sluitertijd van 1/640 zit je in de goede richting, afhankelijk van het resultaat dat je voor ogen hebt. Voor een rustige achtergrond kun je het best een groot diafragma (laag F-getal) instellen. Idealiter blijft de ISO-waarde zo laag mogelijk, maar dit is afhankelijk van de hoeveelheid licht. Maak het jezelf niet te lastig, je hebt weinig tijd, dus zet de ISO op automatisch. De camera zal de ISO-waarde verhogen indien nodig. Is er voldoende licht? In dat geval kiest de camera voor een lage ISO-waarde.
In de bovenstaande foto zie je dat het lichaam haarscherp is, maar de vleugels bewegen overduidelijk. Dit geeft een mooi dynamisch effect aan de foto. Wil je de beweging van de vleugels bevriezen? Gebruik dan een nog snellere sluitertijd. Het zal je dan snel gaan lukken om zweefvliegen op de foto te zetten. Het zijn hele leuke en fotogenieke insecten om mee te starten en ervaring mee op te doen, later volgen de andere vliegende insecten zoals bijvoorbeeld bijen en libellen.
f/5 | 1/640 sec. | ISO 320 | 60mm
f/3.5 | 1/200 sec. | ISO 200 | 60mm
Hoe herken je zweefvliegen
Zweefvliegen worden heel vaak verward met wespen of bijen, alleen kunnen zweefvliegen niet steken of zuigen, ze zijn dus ongevaarlijk. Een zweefvlieg is directe familie van de gewone huisvlieg. Je herkent zweefvliegen meteen, want ze hebben maar één paar vleugels en een korte antenne. Dit in tegenstelling tot andere vliegende insecten, die hebben namelijk twee paar vleugels en veel langere antennes.
Zweefvliegen zijn meestal niet langer dan twee centimeter en qua kleuren (zwart met felgele, witte of oranje strepen) lijken ze op wespen of bijen. Hierdoor laten vogels de zweefvliegen liever met rust, omdat ze niet gestoken willen worden.
In de dierenwereld komt dit kopiëren van gevaarlijkere dieren vaker voor, dit heet mimicry. Zowel vogels als mensen worden op een hele slimme manier gefopt.
Verder hebben zweefvliegen grote ronde ogen, terwijl wespen en bijen meer langwerpige ogen hebben en onderscheiden ze zich ook door een unieke vleugeladering. De vleugelader begint een eindje van de vleugelbasis af en eindigt voor de rand van de vleugel. Dit is bij bijna alle soorten zweefvliegen aanwezig. De vleugels kun je in detail zien in de onderstaande foto.
f/4 | 1/250 sec. | ISO 200 | 60mm
Waar zijn zweefvliegen te vinden?
Zweefvliegen zijn er in meer dan 400 soorten en komen overal in Nederland voor. Ze hebben een voorkeur voor zonnige plekken waar veel bloemen staan.
Dat kunnen paardenbloemen, madeliefjes, distels of de blauwe bloemen van cichorei zijn. Ze leven van het stuifmeel en de nectar uit de bloemen. Nectar bevat veel suikers die een zweefvlieg nodig heeft om te kunnen vliegen. Tevens zorgen ze voor de bestuiving van de bloemen. Hun larven leven weer van bladluizen. Het zijn dus hele nuttige beestjes.
f/5 | 1/320 sec. | ISO 320 | 60mm
f/4 | 1/125 sec. | ISO 200 | 60mm
Hallo Jolanda we hebben elkaar dinsdag gezien en gesproken in Hemmen. Dit zijn prachtige foto’s van de zweefvliegen. Mooi gedaan. Veel succes groeten Josè. Middelhuis Wageningen
Hallo Jolanda we hebben elkaar dinsdag gezien en gesproken in Hemmen. Dit zijn prachtige foto’s van de zweefvliegen. Mooi gedaan. Veel succes groeten Josè. Middelhuis Wageningen
Goedemorgen Josè, wat ontzettend leuk dat je even een reactie plaatst, dank je wel!
Ik ga zeker wat doen met jouw tips voor wat betreft nieuwe fotolocaties, daar ben ik heel erg blij mee!
Wellicht tot ziens, zou leuk zijn!
Hallo Jolanda,
Super mooie scherpe foto’s !
Gebruik je voor scherpstellen Single AF , Continuous-AF of stel je handmatig scherp?
Ben ook in gelukkig bezit van de Olympus 60mm macrolens, maar heb problemen met scherpstellen op bewegende insecten
Hallo Derk, allereerst bedankt voor je leuke reactie!
Bij vliegende insecten stel ik altijd single AF in en de camera in de A-stand, zodat ik snel van diafragma kan wisselen.
Verder zowel de ISO als de witbalans op automatisch. Manueel scherpstellen heb je meestal geen tijd voor bij vliegende insecten.
Wanneer ik dan een zweefvlieg zie, ga ik al scherpstellen op het punt waarvan ik denk dat de vlieg even zal gaan ‘zweven’, daarna druk ik alvast het ontspanknopje van de camera alvast half in, zodat je heel snel kunt reageren wanneer het vliegje in beeld komt. Dit scherpstellen moet je regelmatig opnieuw instellen, zorg wel dat je een reserve accu bij je hebt. Ik maak altijd een single shot, maar je kunt natuurlijk ook Continuous-AF samen met sequentieel low instellen, dan heb je er waarschijnlijk altijd een paar scherpe foto’s tussen zitten! Als het je op deze manier niet lukt, kunt je altijd nog in de S-stand gaan fotograferen en afhankelijk van het licht je sluitertijd gaan bepalen. Het is altijd even uitproberen, maar ontzettend gaaf om te doen!
Heel veel succes en heb je nog vragen dan hoor ik het graag!
Groetjes, Jolanda
Best Jolanda,
In het artikel stel je dat je de sluitertijdvoorkeuze neemt voor het fotograferen van insecten en in de rectie naar Derk spreek je van diafragmavoorkeuze. Wat is het nu eigenlijk?
Groetjes Frans
Beste Frans, je hebt gelijk, dit heb ik een beetje verwarrend beantwoord.
Als ik ga òf voor fotograferen in de A-stand, dus snel wisselen van diagfragma, òf ik ga voor de S-stand en dan
zet ik de sluitertijd zelf vast, vaak op 1/1250 sec.
Heel gek dat ik dat wel eens afwissel, maar soms lukt het met niet in de A-stand en soms werk de S-stand helemaal niet.
Hangt natuurlijk van meerdere factoren af, zoals de snelheid van bewegen van het insect en het natuurlijke licht.
Er is natuurlijk verschil met op de dag fotograferen of ‘s avonds.
Ik hoop dat ik je vraag goed beantwoord heb, anders kun je me altijd nog even een mailtje sturen.
Hartelijke groet,
Jolanda
weer een helder artikel, petje af!
en de laatste foto met druppels, morgens vroeg of na een regenbui genomen?
en wat leuk hoe die ene zweefvlieg zijn pootjes om zijn bloemetje vouwt, of hij zeggen wil: pak me dit nog maar eens af!
Hallo Ans, allereerst bedankt voor je mooie complimentje!
De laatste foto is na een regenbui gemaakt, als het me lukt ga ik altijd een rondje lopen tussen de buien door,
want vaak zie je dan ineens iets heel erg moois!
Ja, gekke vlieg hè, lekker aan het smikkelen!
Dank je wel Ans voor je leuke reactie op deze blog! Het is inderdaad echt heel leuk om na een regenbuitje te gaan fotograferen, dan zie je weer hele andere dingen dan normaal!
Beste Jolanda,
Dankjewel voor de heldere uitleg over het vastleggen van zweefvliegen. Met deze inspirerende tips ga ik het weer proberen.
Heb nog een vraag. Gebruik je een statief.
Ga proberen om mijn ISO op de automatische stand te zetten ipv tussen de 100 – 400. Ik vind namelijk dat mijn Nikon D7200 heel snel ruis vertoont. Gebruik een Nikon macrolens 105 mm.
Hallo Peggy, allereerst bedankt voor je fijne reactie op deze blog over zweefvliegen!
Ik gebruik geen statief, want die (zweef)vliegen gaan steeds van bloem naar bloem en dan red ik het niet om
daar dan weer het statief neer te zetten, opnieuw in te stellen etc. Ik fotografeer eigenlijk alles ‘in het moment’.
Alleen wanneer ik echt iets ga fotograferen wat niet beweegt of snel wegvliegt, dan wil ik nog wel eens een statief gebruiken,
al is dat maar in 1 procent van alle gevallen! Wel heb ik als ik er echt op uittrek een opgerolde handdoek of een zakje met rijst bij me, wanneer er dan een vliegje of beestje laag bij de grond zit, dan leg ik daar mijn camera op.
Het klopt dat je over het algemeen meer last van ruis hebt in je foto als je de ISO op de automatische stand zet. Wel is het moeilijker om met een lage ISO te fotograferen, omdat je je camera niet zo lang kunt stilhouden, waardoor een statief dan toch een goede optie zou kunnen zijn! Het beste is om het gewoon even uit te proberen met de ISO op de automatische stand, hoe ziet dan je foto eruit? Heel veel succes en ik hoop dat je snel mooie foto’s maakt!