De camerasensor en de lens reinigen is als het opereren van de camera. Je moet goed weten waar je mee bezig bent om mogelijk dure grapjes te voorkomen. In ons artikel leggen we uit hoe je het best je camera kan schoonmaken en waar je op moet letten.
Hoe weet je wanneer je camera een schoonmaakbeurt nodig heeft?
Iedere keer dat je een lens verwisselt stel je jouw camerasensor bloot aan stof. Het is daarom af te raden om je lens te verwisselen in stoffige of winderige omgevingen. Helaas is dit niet voldoende om stof 100% te bestrijden. Naast dat stof en electronica niet goed samengaan, heeft het ook nog directe gevolgen voor je foto’s. Misschien is het jou weleens opgevallen. Kleine -tot dusver vaak onverklaarbare- grijze stippen op foto’s die altijd op dezelfde plek zitten. Op het eerste oog zie je ze vaak niet gelijk. Wanneer je ze eenmaal ziet kun je ze niet meer wegdenken.
Uitzonderingen
Er zijn een paar elementen waarmee je rekening moet houden, voordat je gelijk je camera gaat reinigen. Het reinigingsproces moet je zoals eerder aangegeven, eigenlijk zien als een hele operatie. Allereerst kan het zijn dat je stofdeeltjes of vlekken ziet, wanneer je door de viewfinder van jouw camera kijkt. Eenmaal wanneer je de foto hebt gemaakt, zitten deze stofdeeltjes niet op de foto. De viewfinder laat jou het letterlijke beeld van de spiegel zien (in geval van een spiegelreflexcamera). De spiegel kun je gemakkelijk reinigen met een blaasbalg. Deze komt later in deze blog nog terug. Wanneer je stof ziet die dus niet in de foto terugkomt, moet je kijken hoe schoon jouw viewfinder eigenlijk is. Daarnaast zijn stofdeeltjes vaak minder snel zichtbaar bij een lage f-waarde. De camera kijkt daar dan als het ware doorheen en de stofdeeltjes worden zo vervormd dat ze onherkenbaar worden in de foto. Zie je de stofdeeltjes steeds weer terugkomen op dezelfde plek op verschillende foto’s? Dan heb je waarschijnlijk wel te maken met stoffige sensor.
Automatische sensor reiniging en spiegelreiniging
Steeds meer spiegelreflexcamera’s hebben een automatisch functie om de sensor te reinigen. De camera verwijderd dan de stofdeeltjes door te trillen. De stof wordt opgevangen in de camera en moet dus wel zorgvuldig geleegd worden. De spiegelreiniging staat los van de sensor reiniging. Wanneer je gebruik maakt van deze functie, moet je de camera enkele seconden de tijd geven en op een stabiele plek neerzetten. Daarnaast moet je voldoende batterijvermogen hebben, om onderbrekingen van het proces (en daardoor mogelijke schade) te voorkomen.
Zo herken je sensor stof
Voordat je met de ‘grote schoonmaak’ begint zijn er een aantal stappen om erachter te komen of dit daadwerkelijk noodzakelijk is.
- Stel het diafragma van je camera in op een hoge f-waarde, zoals f/16 of f/22.
- Maak gebruik van de laagste ISO, om stof niet te verwarren met ruis.
- Maak een foto van een egaal vel papier, om zo later gemakkelijk stof te herkennen. Zet eventueel de autofocus uit en stel handmatig scherp. De camera kan namelijk niet op een egale kleur scherpstellen.
- Importeer de foto naar je computer en inspecteer deze (Door in te zoomen).
Wanneer je stofdeeltjes herkent, zoals hierboven genoemd, doe je er goed aan de sensor te reinigen.
Zo maak je de sensor schoon (zonder vocht)
Voor de reiniging heb je een lens swab nodig en speciale vloeistof. Gelukkig is de aanschaf niet al te prijzig. Goede reinigingssets zijn bijvoorbeeld VSGO en Caruba. Schoonmaken kan met of zonder vloeistof. Voor reiniging zonder vloeistof ga je als volgt aan de slag:
- Vind een goed belichte, wind en stofvrije ruimte.
- Check of je batterij vol is en verwijder de lens.
- Activeer de automatische spiegel reiniging. De sensor wordt nu blootgesteld (alleen voor spiegelreflex)
- Houd de camera sensor naar de grond gericht, zodat het LCD-scherm naar het plafond gericht staat. Zo voorkom je dat stof in de sensor valt.
- Maak gebruik van de blaasgalg om overtollig stof te verwijderen. Let op: Raak de sensor absoluut niet aan.
- Plaats de lens weer op de camera en maak testfoto’s.
Is het probleem niet verholpen? Probeer dan de onderstaande methode, maar doe dat alleen als je het aan durft. Je kunt dit ook laten doen in een fotospeciaalzaak.
Zo maak je de sensor schoon (met vocht)
Zoals je net al las, kun je de sensor van jouw camera ook met vloeistof reinigen. Dat gaat dan als volgt:
- Verwijder de lens en leg de camera met het LCD-scherm op tafel.
- Activeer de automatische spiegel reiniging. De sensor wordt getoond (alleen voor spiegelreflex).
- Verwijder stof door eerst de blaasgalg te gebruiken.
- Plaats twee (of drie) druppels vloeistof op de lens swab. Zorg ervoor dat de swab de vloeistof op kan nemen. Gebruik dus niet teveel druppels vloeistof.
- Beweeg de lens swab in één rechte lijn, zonder al te veel druk uit te oefenen.
- Gebruik een vergrootglas om te kijken of daadwerkelijk alle stof verwijderd is.
- Is er nog stof? Ga weer naar stap 4 en pak een nieuwe swab.
Zo maak je de lens schoon
Heb je net een nieuwe lens aangeschaft? Voorkom dat je de lens zelf moet schoonmaken waarbij je eventuele lenscoatings kunt beschadigen. Door een UV- of beschermfilter te gebruiken hoef je hooguit het filter te reinigen.
Blaasbalg – Maak gebruik van een blaasbalg om de stofdeeltjes van de lens af te blazen. Dit is van belang, omdat stof (of zand) kan zorgen voor onherstelbare krassen. Je kunt het kwastje van de lenspen gebruiken om stof langs de randen te verwijderen. Zowel de blaasbalg als de lenspen vind je terug in onze camera schoonmaakset.
Lenspen – Met een lenspen kun je ook hardnekkiger vuil van het lensglas verwijderen. Met de fluwelen tip kun je wat extra kracht zetten waardoor je vrijwel nooit vloeistof nodig hebt om het lensglas schoon te maken.
Lensdoekje – Niet alle soorten stoffen zijn geschikt voor het schoonmaken van een lens. Brillendragers hebben vaak de neiging om met een kledingstuk hun bril snel te reinigen. De verfijning van een lensdoekje is overigens speciaal gemaakt voor de lens om geen krassen achter te laten. De stof is daardoor ook zo glad als zijde. Zorg altijd voor een glad oppervlakte van het doekje en wrijf door ronde bewegingen te maken. Werk altijd van binnen naar buiten.
Ik ben ook bij Chipclean geweest en kreeg meteen op mijn kop omdat ik de sensor zelf gereinigd had. Er zaten kleine beschadigingen op. Daarnaast had ik een blaasbalg gebruikt en zandkorrels waren zo voorbij de sensor verder in de camera gekomen. Na het schoonmaken door Chipclean kwamen er steeds weer nieuwe sensorvlekken door zand of stof wat uit het camerahuis te voorschijn komt. Dringend advies van Chipclean: nooit een blaasbalg gebruiken! En reinig je sensor ook maar niet zelf, ga 1 keer per 1,5 à 2 jaar naar Chipclean in Heumen. Het spul is te duur om mee te experimenteren.
Zeker waar. Voorkomen is beter dan genezen. Het is altijd aan te raden om naar een bedrijf te gaan, zodat je verzekerd bent van de juiste reiniging. Je kent jezelf immers het beste en het reinigen is niet niets.
Doe iedere twee maanden Mijn sensor schoonmaken.
Niet altijd nodig maar zo verleer Je het niet.
De 1e keer zeer spannend maar nu…….gewoon doen.
Ben geen voorstander van zelf reinigen van sensoren. Met een blaasbalg blaas je de stof alleen in het rond in het camerahuis. Ik ga liever naar Chipclean waar je camera goed en vakkundig wordt gereinigd. Ik heb daar voldoende foto’s gezien van sensoren die blijvend zijn vernield of beschadigd door ondeskundig schoonmaken.
Voor diegene die het toch liever zelf doet kan deze informatie relevant zijn. Het is inderdaad uiteindelijk een risico als je met onvoldoende kennis/handigheid zelf aan de slag gaat, maar je kent jezelf natuurlijk het beste en kunt vanuit daar kiezen om het door iemand anders te laten doen of niet.