Hoe fotografeer je sterren?

Op een goed heldere nacht zijn ze hier en daar goed te zien. We hebben het natuurlijk over sterren! De sterrenhemel fotograferen is iets wat bij vele fotografen op het to-do lijstje staat. Omdat het fotograferen van de sterren en misschien (als je geluk hebt) de melkweg aardig uitdagend kan zijn, hebben we een aantal handige tips voor je verzameld. Bekijk onze video tutorial voor de punten die je sowieso niet mag missen en ga zo goed voorbereid op pad.

Inhoud van dit artikel:
1. Waar moet je op letten bij het fotograferen van sterrenluchten? (video)
2. Fotografeer in een goed donkere omgeving
3. Voorkom te lange sluitertijden
4. Gebruik hoge ISO-waarden
5. Gebruik een stevig statief met afstandsbediening
6. De juiste instellingen om sterren te fotograferen

Waar moet je op letten bij het fotograferen van sterrenluchten?

Fotografeer in een donkere omgeving

Niet alleen om sterren goed te kunnen waarnemen, maar ook om ze te kunnen fotograferen is een donkere omgeving van belang. In de stad (zie onderstaande foto van New York) of de bebouwde omgeving krijg je namelijk al gauw last van omgevingslicht. Dit licht heeft een negatieve invloed op je foto. Zo krijg je bijvoorbeeld rare vlekken licht te zien, of zijn de sterren in sommige gevallen helemaal niet meer zichtbaar. Om goed na te kunnen gaan of de omgeving die je in gedachten had geschikt is voor het fotograferen van sterren, kun je het beste een daarvoor bestemde website bezoeken, zoals de Light Pollution Map. Op deze kaart wordt namelijk de hoeveelheid lichtvervuiling aangegeven, de factor die voor een groot deel de zichtbaarheid van de sterren bepaalt.

New York Fotografie Reis

Voorkom te lange sluitertijden

Wanneer je in donkere situaties foto’s gaat maken, zou je bij jezelf kunnen denken dat daar ook automatisch lange sluitertijden bij horen. Natuurlijk is dat in vele gevallen zeker het geval, echter wanneer je met beweging te maken hebt zit dit weer anders. Zo ook bij sterren fotografie. Omdat de aarde beweegt, kunnen deze sterren (lichtpuntjes) bij te lange sluitertijden als strepen worden vastgelegd op de foto. Dat kun je heel goed terugzien bij startrail fotografie zoals in onderstaande foto. Hierbij worden meerdere foto’s gemaakt die uiteindelijk worden samengevoegd. Een tijdrovende, maar belonende bezigheid. Echter wanneer je de sterren als lichtpuntje wilt vastleggen, kun je het beste rekening houden met een niet al te lange sluitertijd. Bij een sluitertijd die langer is dan 20 of 30 seconden worden de sterren al vastgelegd als streepjes.

Fotograaf Mark de Rooij - Sterrenhemel Fotografie

Gebruik hoge ISO-waarden

De ISO-waarde bepaalt de gevoeligheid van je sensor. Op zonnige dagen kun je gemakkelijk met lage ISO-waarden fotograferen, omdat er meer licht aanwezig is en de sensor dan ook sneller genoeg licht heeft opgevangen. Wanneer het wat donkerder is, bijvoorbeeld wanneer je binnen fotografeert, ben je vaak aangewezen op hogere ISO-waarden. Een nadeel daarvan is dat er ruis in de foto kan komen. De hoeveelheid ruis verschilt per camera en sensorgrootte. Omdat de kwaliteit van een foto beter is bij lage ISO-waarden, kun je bij het fotograferen van de sterrenhemel het beste beginnen bij een lagere ISO-waarde. Zo kun je, afhankelijk van de net gemaakte foto, stapsgewijs kijken of je een hogere waarde nodig hebt. In sommige gevallen staat de ISO-waarde op automatisch, dit is te herkennen aan ISO-A of ISO-automatisch. Mocht dit bij jou zo het geval zijn, dan raden wij aan om dit uit te zetten. De camera heeft anders de neiging om de foto ver te overbelichten. Deze instelling is vaak te vinden via het Quick-menu of snelmenu van je camera.

Gebruik een stevig statief met afstandsbediening

Voor het maken van een scherpe foto van de kosmos zijn een aantal accessoires zeker van belang: een statief en een draadontspanner. Eigenlijk is het gebruik van een goed, stevig statief een vereiste. Omdat je met langere sluitertijden gaat werken, is het belangrijk om ook een stevige ondergrond te hebben onder het statief. Zo voorkom je zoveel mogelijk dat je camera beweegt tijdens de open sluiter. Heb je nog geen statief, maar zou je hier wel graag wat informatie over willen? Bekijk dan eens onze blog met tips voor het aanschaffen van een statief. Wanneer je vervolgens foto’s gaat maken vanaf een statief, is het slim om de beeldstabilisator van de lens uit te zetten. Zo voorkom je dat de software onterecht denkt dat er trillingen zijn en deze onnodig gaat corrigeren. Door de onterechte tegenbeweging krijg je juist een minder scherpe foto.

Naast het gebruiken van een statief raden we een (al dan niet draadloze) afstandsbediening aan, zodat je de camera niet hoeft aan te raken tijdens het maken van de foto. Dit scheelt weer een hoop kleine bewegingen van de camera, en dit geeft jou ook extra controle. Heb je geen draadontspanner? Geen paniek! Ook de ingebouwde zelfontspanner is een perfecte oplossing om een foto te maken, zonder de camera aan te hoeven raken tijdens de open sluiter. Zo voorkom je toch de eventuele kleine beweging van de camera tijdens het indrukken van de sluiter.

Canon Zelfontspanner

De juiste instellingen om sterren te fotograferen

Voor het fotograferen van de sterrenhemel kun je het beste de manuele stand gebruiken. Naast het handmatig belichten kan je ook het beste handmatig scherpstellen. Omdat de camera op basis van contrasten scherp stelt, komt het vaak voor dat de automatische scherpstelfunctie het af laat weten. Dit omdat de camera in het scherpstelveld te weinig duidelijk contrast vindt om op scherp te stellen. Je wilt natuurlijk onscherpe foto’s door een verkeerde focus voorkomen. Gebruik daarom de handmatige scherpstelfunctie. Deze kun je instellen via het objectief van de camera, het quick/snel-menu, of soms op de camerabody zelf. Middels de scherpstelring van het objectief kun je vervolgens scherpstellen en, omdat je vanaf het statief fotografeert, zal je het scherpstelpunt niet hoeven te veranderen nadat je deze hebt ingesteld.

schersteptips in donkere situaties

Vervolgens ga je kijken naar de instellingen. Om zoveel mogelijk licht op de sensor te krijgen, gebruik je een zo groot mogelijk diafragma. Dit betekent dus dat je fotografeert met een lage f-waarde. De sluitertijd kan afhankelijk van het aanwezige licht variëren van 15 tot 30 seconden. Maak meerdere foto’s en kijk welke sluitertijd het beste bij jouw scène past. Gebruik eventueel de bulb-functie van de camera om handmatig de sluiter te bedienen met de draadontspanner, om zo langere sluitertijden te krijgen. Let er wel op dat dit er mogelijk voor zorgt dat de sterren worden vastgelegd als streepjes door de draaiing van de aarde. Als laatste ga je de ISO instellen. De ISO-waarde kan je verhogen totdat je foto niet meer ‘zwart’ is. Ruis is in deze situatie nauwelijks te voorkomen, maar gelukkig kun je dit makkelijk verwijderen middels ruisreductie.

Nu jij!

Dit waren onze tips voor het fotograferen van sterren! Heb jij een vraag of een leuke tip die er nog niet bijstaat? Laat het ons weten in een reactie onder deze blog!

Laat een reactie achter