Full-frame camera’s hebben een grotere camerasensor dan camera’s met een APS-C sensor, maar is een groter ook gelijk beter? Je zou kunnen denken dat een beetje professioneel fotograaf met een full-frame camera fotografeert, maar is die beredenering wel juist? Voordat je deze dure investering maakt hebben we enkele feiten op een rij gezet.

Inhoud van dit artikel:
1. Wat is het verschil tussen een full-frame en crop-camera?
2. Wat heeft megapixels te maken met full-frame camera’s?
3. De invloed van een full-frame sensor op de scherpte
4. De invloed van een full-frame sensor op de vorming van ruis
5. De invloed van een full-frame sensor op de scherptediepte
6. Full-frame lenzen en lensfouten
7. Voorkom keuzestress, stel jezelf de juiste vragen

Wat is het verschil tussen een full-frame en crop-camera?

De term full-frame camera is ontstaan tijdens de overgang van het analoge naar het digitale tijdperk. Daarbij werkten analoge spiegelreflexcamera’s met een negatief van het formaat 24 x 36mm. De digitale full-frame camera’s hebben later dit formaat sensor gekregen, waaromheen de digitale sensors vervolgens werden ontwikkeld. Omdat het produceren van de full-frame sensors een dure aangelegenheid was, hebben de fabrikanten ook kleinere sensors op de markt gebracht. Dat is de APS-C sensor geworden, die bij de meeste merken een formaat van 15 x 22mm heeft.

Je zou dit kunnen vergelijken met je hand. Door een vuist te maken, waarbij er een rond kijkgat ontstaat kun je een object inkaderen. Kijk je door dit kijkgat, dan lijkt het alsof je het object hebt uitvergroot, terwijl je in de realiteit juist een gedeelte van de omgeving uitsluit. In het voorbeeld hieronder is goed te zien hoe een APS-C sensor zich verhoudt tegenover een full-frame sensor. 

Zoals in het voorbeeld al zichtbaar is, wordt de grootte van de sensor aangeduid met de term: crop-factor. De crop-factor heeft invloed op de vergroting van het totale beeld. Bij een full-frame is deze crop-factor 1x, terwijl een APS-C camera een crop-factor van 1.5x heeft (afhankelijk van het merk kan dit ook 1.6x zijn). Uiteindelijk is het dus niet dat een APS-C camera een kleiner formaat foto maakt. Zou je een foto van dezelfde grootte van een full-frame naast een APS-C camera plaatsen, merk je al gauw het verschil.

De crop-factor van bekende cameramerken:

• Nikon: 1.5
• Sony: 1.5
• Samsung: 1.5
• Pentax: 1.5
• Fuji: 1.5
• Canon: 1.6
• Panasonic: 2 (4/3rds sensor)
• Olympus: 2 (4/3rds sensor)
• Nikon 1 systeemcamera: 2.7

In de onderstaande reeks foto’s komt al duidelijk naar voren hoe de verschillende crop-factors werken. De fotograaf staat op dezelfde plaats en maakt vervolgens deze drie foto’s met dezelfde brandpuntsafstand, dus zonder in te zoomen. Er wordt bij iedere foto gebruik gemaakt van een ander crop-factor. De full-frame camera heeft duidelijk een grotere beeldhoek ten opzichte van de kleinere sensoren. Zou je met een 4/3rds sensor de hele omgeving in beeld willen hebben zoals bij de full-frame, dan moet je behoorlijk wat stappen achteruit zetten (aannemend dat de brandpuntsafstand gelijk blijft).

Wat heeft megapixels te maken met full-frame camera’s?

Je zou denken dat des te meer megapixels, hoe beter de camera is. Het aantal pixels maakt uitsneden en vergrotingen van foto’s mogelijk, waarbij alles nog mooi scherpt blijft bij een print. Ondanks dat, speelt de grootte van de camerasensor de belangrijkste rol als we het over kwaliteit gaan hebben. Tegenwoordig heb je telefoons met soms wel 48 megapixels (OnePlus 7t). Ondanks de grote hoeveelheid megapixels doet een full-frame met 20 megapixels er niet aan onder. Dat heeft alles te maken met de grootte van de beeldsensor en de pixeldichtheid. Pixels zijn over het algemeen groter op een full frame sensor waardoor ze meer licht vangen en de kwaliteit hoger is.

De invloed van een full-frame sensor op de kwaliteit

Een groot voordeel van een full-frame camera is de beeldkwaliteit. Deze kwaliteit zal op het eerste oog niet zo snel opvallen, maar wanneer je op de computer inzoomt op de foto of er een grote print van maakt dan ga je het verschil met een APS-C sensor vaak wel zien. We hebben het hier wel over hele grote prints, zoals fotobehang. Als je een foto afdrukt op bijvoorbeeld aluminium of glas met een breedte van 1,5 meter dan is het verschil tussen full frame en APS-C meestal nog moeilijk te zien.

De invloed van een full-frame sensor op de vorming van ruis

Met een full-frame camera heb je minder last van ruis als bij een crop-camera. Dat heeft natuurlijk geen betrekking op de lage ISO-waarden. Vooral bij nieuwere crop-camera’s is de zichtbare vorming van ruis steeds minder geworden. Ook zijn er tegenwoordig voldoende programma’s die ruisreductie aanbieden. Je zult de voordelen van een full-frame vooral ervaren bij hoge ISO-waarden. Het werkt als volgt: neem nou een full-frame camera met 20 megapixels en een aps-c camera met hetzelfde aantal pixels. Doordat de pixels bij een full-frame op een groter formaat worden verspreid, zijn ze daardoor ook groter en zullen ze minder snel overbelicht raken bij hoge lichtgevoeligheden. De pixels lopen minder snel vol met data met als gevolg dat ze zullen samensmelten. Dat is fijn, want het is namelijk erg lastig tot onmogelijk om details van een overbelichte pixel terug te halen. 

De invloed van een full-frame sensor op de scherptediepte 

Vaak zoeken fotografen die graag individuele onderwerpen fotograferen naar een zo’n klein mogelijke scherptediepte waardoor het onderwerp mooier afsteekt tegen de achtergrond. De onscherpe achtergrond zorgt ervoor dat het onderwerp mooi opvalt. Vooral bij portretfotografie en macro is een kleine scherptediepte erg geliefd. Bij een full-frame camera zal je al gauw merken dat je sneller een kleine scherptediepte in de foto kunt creëren dan bij een crop-camera. Tijdens het fotograferen van architectuur en landschappen is dat weer het tegenovergestelde. Daarbij wordt eerder gezocht naar een grote scherptediepte in een foto. Ook daar zal je al gauw merken hoe scherp een full-frame camera foto’s maakt, maar je hebt daar dan wel een iets kleiner diafragma voor nodig.

Full-frame lenzen en lensfouten

Kun je APS-C lenzen ook gebruiken op je full-frame camera? In sommige gevallen wel, hoewel je snel zult merken dat het bereik opeens anders of het toch niet helemaal goed gaat. De grote full-frame sensor zal de binnenkant van een APS-C lens mee fotograferen waardoor je eerst een stuk moet inzoomen voordat je een normale foto kunt maken. Dit is afhankelijk van het cameramerk. Canon APS-C lenzen kun je bijvoorbeeld helemaal niet op een full-frame gebruiken.

Je kunt echter in de meeste gevallen wel een full-frame lens op een APS-C camera gebruiken. Je zult daarbij wel merken dat de aangegeven brandpuntsafstand op de lens niet meer klopt en automatisch toeneemt. Gelukkig kun je gemakkelijk berekenen welke brandpuntsafstand de lens zou hebben op je camera door een simpele som: 

Aantal mm aangegeven op lens X de crop-factor van je camera = brandpuntsafstand (35mm-equivalent)

Wil je toch zeker weten of een lens wel geschikt is voor jouw camera? Wij hebben de beste standaard-, tele-, macro en groothoeklenzen al voor jou opgezocht.

Voorkom keuzestress, stel jezelf de juiste vragen

Uiteindelijk ligt de keuze bij jezelf. Vraag jezelf daarom af wat je van de camera verwacht. Je kunt daarbij voor jezelf eventueel een handig lijstje maken met de plus- en minpunten. Zo is een full-frame zeker een overweging waard als je veel (grote) foto’s zou willen uitprinten of vaak in uitdagende lichtomstandigheden zonder statief moet werken. Ben je niet van plan je foto’s metersgroot te printen? Dan zou een crop-camera een slimmere optie zijn, waarbij je een breed en betaalbaar aanbod aan objectieven en camerabody’s hebt. Neem vooral de tijd voordat je een besluit neemt. Je koopt namelijk niet alleen de camera, maar ook tegelijkertijd accessoires. Vaak is het lastig om jezelf de juiste vragen te stellen wanneer je een aankoop overweegt. Als voorbeeld zou je voor jezelf de volgende vragen kunnen beantwoorden om keuzestress te voorkomen:

• Waarom ben je in eerste instantie van plan om voor een full-frame camera te kiezen?
• Zal een nóg kleinere scherptediepte je foto’s verbeteren?
• Is het misschien verstandiger te investeren in betere objectieven i.p.v. een nieuwe camera body?
• Hoe vaak print je momenteel je foto’s uit en zal een full-frame camera daar verandering in brengen?
• Heb je jezelf al voldoende georiënteerd op mogelijke full-frame lenzen en accessoires?