Fotoseries maken en de kracht van series

Series. Je verslindt ze als het om televisieseries gaat, maar hoe zit het met fotoseries? Vaak staan we er niet zozeer bij stil. Dat is niet zo vreemd, omdat je tijdens het fotograferen vaak bezig bent met dat ene plaatje, maar wat gebeurd er daarna? De uitdaging zit in het maken van bijpassende foto’s om zo een sterke serie te hebben. In dit artikel vertellen we jou alles wat je moet weten over fotoseries en de werking.

De verhalende kracht

Een wat letterlijke vorm van beeld en verhaal zijn de welbekende stripboeken. Vaak zelfs zonder tekst, weten de afbeeldingen opzichzelfstaand al het verhaal te vertellen. Diezelfde kracht valt weer terug te zien in de verhalen van Mr. Bean, die ook zonder  spreektaal aan een ieder het verhaal en de boodschap duidelijk weet te maken. Kortom, we zijn beeldend ingesteld. De kracht om met enkel beeld te kunnen vertellen is iets waar je als fotograaf slim gebruik van kunt maken. Het begint met het vinden van een thema of onderwerp. Vooraf moet je jezelf goed afvragen wat je precies zou willen vertellen en in hoeverre dit naar voren moet komen. Zo kun je een serie maken die letterlijk verhalend is, maar ook een poëtisch verhalende serie zou het werk kunnen doen. 

Poëtisch of verhalend

Het verschil tussen een verhalende fotoserie en een poëtische fotoserie is de manier waarop de fotograaf iets probeert uit te beelden. Een verhalende serie is gemakkelijk te lezen. Een poëtische serie is een serie waarbij je als toeschouwer iets meer na moet denken over de verschillende wisselwerkingen tussen de foto’s. Bij een poëtische serie probeer je als fotograaf het verhaal niet al te letterlijk te verbeelden. Je geeft de toeschouwer de ruimte om het ‘aan de verbeelding’ over te laten. Welke van de twee het meest geschikt is voor jou? Probeer jezelf af te vragen hoe belangrijk je het vindt dat de toeschouwer het verhaal begrijpt. Wil je een specifiek verhaal overbrengen? Dan is een verhalende serie aan te raden. Vind je het niet zo erg dat de toeschouwer een eigen interpretatie geeft? Dan zou een poëtische serie een goed idee zijn. Door bijvoorbeeld detailfoto’s van objecten of onderwerpen te maken, activeer je het menselijk vermogen om te vergelijken en associëren. 

Vaak wordt er tijdens documentaires ook gebruik gemaakt van ons vermogen om te associëren. Wanneer er een persoon wordt geïnterviewd, worden vaak detailshots gemaakt van de leefomgeving. In ons hoofd weten we gelijk dat het om de leefomgeving van dit personage gaat. Dezelfde werking vindt plaats bij een fotoserie.

De eerste foto

Na het maken van de eerste foto begint het avontuur. Stel jezelf vragen zoals: 

• Waarom is deze foto interessant? 
• Wat voor gevoel krijg ik bij deze foto? 
• Hoe kan ik het verhaal versterken?

Door goed na te denken over de vervolgstappen maak je jezelf bewust van de keuzes. Om een fotoserie interessant te maken heb je onder andere samenhang, een verhaal, een handtekening nodig. Met handtekening wordt een bepaald soort stijl bedoelt, waaraan je kunt herkennen dat het om één en dezelfde fotograaf gaat. 

Samenhang

Wanneer je fotoseries gaat vergelijken, dan zal het je waarschijnlijk wel opvallen: Samenhang. Waarom de foto’s zo goed met elkaar communiceren heeft voor een groot gedeelte te maken met de overeenkomsten in bijvoorbeeld kleur, vorm en onderwerp. Als mens zijn we gevoelig voor herhaling en compositie. Vaak is het een natuurlijk gevoel, die ons verteld of iets fijn werkt of juist niet. Omdat de samenhang bij een fotoserie een belangrijke rol speelt is het belangrijk om te voorkomen dat er één foto domineert. Het gaat immers om de wisselwerking tussen de foto’s die samen het verhaal vertellen. Hieronder zijn enkele voorbeelden van hoe je een fotoserie kunt maken: 

Hetzelfde onderwerp – Het fotograferen van hetzelfde onderwerp kun je interessant maken door detailfoto’s te maken van dit onderwerp of door het onderwerp vanuit verschillende standpunten te fotograferen.

Dezelfde plek – Wil je een serie maken van één plek? Je kunt jouw serie interessant maken door detailfoto’s of de invloed van verschillende seizoenen of de werking van licht te bekijken. 

Personages – Wil je een serie maken van een persoon? Dan kun je de tips bij ‘hetzelfde onderwerp’ hierboven toepassen. Wil je juist een serie maken over een persoon? Dan is de wisselwerking tussen foto’s van het persoon en zijn of haar leefomgeving of hobby’s een mooie toevoeging. 

Natuurlijk zijn de bovengenoemde ideeën enkel voorbeelden. De belangrijkste factor is het verhaal die jij als fotograaf vertellen wilt. 

De plaatsing en het formaat

Wanneer je eenmaal de foto’s hebt gemaakt is het tijd om te bepalen welke foto waar wordt geplaatst. De plaatsing kun je gemakkelijk met Photoshop doen. Daarnaast maakt Photoshop het mogelijk om formaat per foto aan te passen. Zo kun je gemakkelijk zien welke composities het beste werken. Bekijk bijvoorbeeld eens naar het effect van het formaat van een foto, door een belangrijke foto groter te maken dan een minder belangrijke foto. Daarnaast hoef je de foto’s niet in een rechte lijn te plaatsen en kun je ze ook willekeurig naast elkaar leggen of hangen. Let goed op de kijkrichtingen van foto’s en welke foto’s elkaar versterken, door ze naast elkaar te plaatsen. Soms heb je enkel ‘puzzelstukjes’ nodig, die genoeg zijn om het totaalplaatje aan te kunnen vullen.