Wanneer heb je een Model of Property Release nodig?

Als fotograaf deel je graag je werk met anderen. Platforms zoals Facebook en Instagram maken dit steeds makkelijker. Daarbij zitten natuurlijk wel wat addertjes onder het gras. In eerste instantie denk je het snelst aan foto’s waarin mensen voorkomen, maar ook voor gebouwen en kunstwerken zijn er speciale regels die gelden. Het is daarom verstandig om voldoende achtergrondinformatie te hebben over de verschillende eigendommen en toestemmingen. In dit artikel kom je erachter of jij in aanmerking komt met een Model of Property Release en waar je rekening mee moet houden.

Auteursrecht, publicatierecht en aanrecht

Als fotograaf heb je te maken met verschillende rechten. Om het Model of Proberty Release beter te begrijpen is het verstandig om op de hoogte te zijn van de basisrechten die voor jou als fotograaf gelden. Want wanneer je als fotograaf foto’s maakt op publieke grond kom je automatisch in aanmerking tot het auteursrecht. Dat recht krijg je automatisch vanaf het moment dat je een foto hebt gemaakt. Het auteursrecht maakt jou eigenaar van die foto. Daarnaast krijg je dan als fotograaf ook het recht om zelf uit te maken waar en wanneer je die foto’s deelt. Dit is het publicatierecht. Het wordt pas echt lastig wanneer je personages, kunst, architectuur of privé-bezit fotografeert. In deze gevallen krijg je te maken met een Model of Property Release. Het publicatierecht is dan afhankelijk van een getekende overeenkomst. Doe je dit niet? Dan zou het kunnen voorkomen dat jouw model beroep doet op zijn of haar recht en dat wil je natuurlijk voorkomen.

Model of Property?

Een Model of Property Release is noodzakelijk wanneer je jouw foto’s naar een commercieel level wilt brengen. Zo heeft de Model Release te maken met de herkenbaarheid van mensen in een afbeelding die voor commercieel gebruik wordt ingezet. Het model ondertekend in een schriftelijke verklaring dat het publicatierecht aan jou wordt overgedragen. De Property Release richt zich meer op foto’s waarin merknamen, kunstwerken & gebouwen en foto’s van anderen in voorkomen. Ook hier gelden bepaalde regels en uitzonderingen. Deze worden verder in dit artikel behandeld.

Wanneer jouw foto’s commercieel van aard zijn hangt van diverse zaken af. In het kort hangt het commercieel gebruik van een foto af van de doelstelling: Het maken en delen van foto’s met de bedoeling om klanten en/of geld te genereren. Jouw foto’s hoeven dus niet perse alleen door en voor bedrijven gedeeld te worden om commercieel te zijn. Zo zijn jouw foto’s wanneer je ze op Stock fotografie websites deelt, automatisch ook commercieel. Dat heeft te maken met het beleid, waarin de foto’s voor zakelijke doeleinden verkocht worden. Voordat je dus afbeeldingen upload moet je rekening houden met de herkenbaarheid van mensen en onderwerpen die mogelijk beschermd zijn. Daarnaast is het niet op iedere locatie toegestaan foto’s te maken, zoals op de kermis en in museums. Wanneer je foto’s wilt leveren aan Stockbureaus ben je dan ook verplicht deze overeenkomsten te uploaden.

Hoe meer zielen, hoe meer vreugd

In het geval van een Model of Property Release kan het onhandig zijn als je de modellen vooraf onvoldoende hebt geïnformeerd over het doel van jouw foto’s. Daarom is het verstandig om vooraf vast te stellen wat je van plan bent met de foto’s. De overeenkomst kun je voorafgaand opstellen. Dit contract tussen de fotograaf en de modellen die betrokken zijn in de foto geeft beide partijen bescherming en duidelijkheid. Dat betekent dus dat wanneer je foto’s van een verjaardagsfeest met commerciële bedoelingen wilt delen, je van ieder persoon een getekend Model Release moet hebben. Voor mensen onder de 18 jaar geldt, dat een ouder of voogd de overeenkomst moet ondertekenen. Wanneer een specifiek persoon geen toestemming verleend kun je deze weg bewerken met Photoshop. Dit heeft vaak negatieve invloed op de foto zelf en de mate waarin deze geschikt is voor commercieel gebruik. Het contract heeft betrekking op de specifieke foto’s. Wanneer je dus in het vervolg weer foto’s maakt van dezelfde personen is een nieuw release model nodig.

Uitzonderingen

Wanneer je foto’s maakt in de stad is het eigenlijk onmogelijk om geen personen te fotograferen. Daarom hoef je niet van ieder personage een Model Release te hebben. Alleen wanneer de personages te identificeren zijn en dus herkenbaar in beeld zijn, ben je verplicht tot een Model Release. Identificeren is hierbij in de breedste vorm, omdat veel personen al door hun tatoeages of silhouetten herkent kunnen worden. Om iemand te herkennen gaat het dus niet alleen om de zichtbaarheid van het gezicht. Ben jij een liefhebber van straatfotografie? Voor alle ins en outs met betrekking tot straatfotografie raden wij onze workshop aan. Deze wordt op diverse locaties in Nederland en België gegeven, dus ook bij jou in de buurt! Klik hier voor meer informatie over de workshop.

Zoals al eerder aan bod kwam, gelden er bij de Property Release een aantal uitzonderingen. Zo heb je geen Property Release nodig op publieke ruimtes, zoals parken of wegen (Met uitzondering van festivals, fairs en kermissen). Bij het maken van foto’s van kunstwerken is het toegestaan om deze te fotograferen zoals deze zich op locatie bevinden. Onder kunst vallen ook bouwwerken. Een kunstwerk in een park is dus wel toegestaan, maar close-ups daarvan juist niet. Ook is het niet toegestaan de kunstwerken in photoshop in andere context te plaatsen.

Slot

Kortom, het is altijd verstandig om vooraf schriftelijk jezelf te beschermen. Zo kom je later niet voor dure verassingen te staan. Daarnaast is het altijd verstandig op de hoogte te zijn van de rechten van zowel jou als fotograaf die van het model. Neem de kennis uit dit artikel vooral mee tijdens het maken van jouw volgende foto’s, maar blijf bovenal genieten van het fotograferen!