TTL flitsen, wat is het en wat zijn de voor- en nadelen?

Veel externe flitsers hebben een semi-automatische stand. Dit heet TTL of e-TTL (een andere letter voor de naam kan ook, de letter voor de TTL verschilt per merk). Deze stand is vergelijkbaar met bijvoorbeeld de diafragma voorkeuzestand van je camera (A/Av), maar dan voor je flitser. De flitskracht wordt dus door de camera voor jou berekend. Ben je het niet eens met de afgegeven flitskracht? Dan kun je de flitscompensatie knop gebruiken om de flitskracht te verhogen of verlagen. Dit is vergelijkbaar met de belichtingscompensatieknop voor de A/Av of S/Tv standen om de belichting van het aanwezige licht aan te passen.

TTL betekent Through The Lens, oftewel Door De Lens. Dit betekent dat de belichting door de lens wordt gemeten. Voor elke foto die je maakt wordt de meting opnieuw gedaan, wat ervoor zorgt dat de belichting zo accuraat mogelijk blijft. Tussen elke foto kan de flitskracht dus gewijzigd zijn.

Inhoud van dit artikel:
1. Hoe de flitskracht berekend wordt
2. De oude methode: TTL
3. Handmatig instellen van je flitser
4. Wat zijn de voordelen van e-TTL?
5. Wat zijn de nadelen van e-TTL?
6. Wat is de beste flitsmethode

Hoe de flitskracht berekend wordt

De manier waarop de camera en flitser de hoeveelheid benodigd licht berekent, is super slim. Wat er gebeurt wanneer jij de ontspanknop indrukt is razendsnel. Eerst zendt de flitser een kleine voorflits uit, deze wordt opgevangen door de camera. Deze voorflits gebeurt net voor de hoofdflits.

Met de voorflits wordt de helderheid van het onderwerp gemeten. Naar aanleiding van deze voorflits wordt de flitskracht aangepast en zo heb jij elke foto een goed belichte flitsfoto. Met deze methode maakt het niet uit of je direct of indirect flitst, ook via het plafond wordt de voorflits gemeten en de nieuwe flitskracht berekend. Handig!

Fotograferen met een externe reportage flitser

Foto: Ymke Myrte Photography
Model: Sanne van der Wal | HMUA: Simone Hendriksen | Styling: Kristel de Graaf

De oude methode: TTL

Er bestaan ook nog veel flitsers die gebruikmaken van een oudere methode. Deze methode heet TTL, zonder de letter ervoor. Deze methode maakt geen gebruik van een voorflits, maar de flitser krijgt de informatie over de belichting van de belichtingsmeter in de camera. De TTL flitser kan dan automatisch de flitskracht bepalen. Dit klinkt handig, maar helaas werkt dit alleen wanneer je de flitskop direct naar het onderwerp richt. Dit komt doordat de flitser geen manier heeft om te berekenen hoeveel flitskracht er bijvoorbeeld nodig zou zijn om via het plafond te flitsen. Deze extra afstand die het flitslicht via het plafond moet afleggen zal ervoor zorgen dat de flitskracht te laag zal zijn, waardoor de foto onderbelicht zal worden. Let er dus goed op welk type TTL jouw flitser heeft, en houd hier rekening mee.

Handmatig instellen van je flitser

Een andere optie is het handmatig instellen van je flitser. Dit betekent dat jij de controle hebt over de afgegeven flitskracht. Deze kracht is meestal weergegeven in breuken, waar 1/1 betekent dat je flitser maximaal flitst, 1/2 betekent dat de flitser met halve kracht flitst, 1/4 gebruikt een kwart van de flitskracht enzovoorts. Bij de meeste flitsers is 1/128 de laagste flitskracht. Tussen deze breuken in kun je vaak ook nog tussenstappen instellen. Zo betekent 1/2 + 0.3 dat de flitser met ongeveer een derde stop meer licht flitst dan de halve flitskracht. Zo kun je de benodigde belichting nauwkeurig afstemmen. De volledige controle voor de hoeveelheid flits ligt hier dus compleet in jouw handen.

Om de flitser handmatig in te stellen, zet je eerst de camera-instellingen goed voor het omgevingslicht, met een sluitertijd van 1/200 of langzamer. Je onderwerp hoeft in deze stap nog niet goed belicht te zijn. Staan deze instellingen goed, dan kun je de flitser aanzetten om jouw onderwerp te belichten. Staat de flitser te zwak? Dan zet je de flitser simpelweg feller. Is de flitser al te krachtig? Dan kun je de flitskracht eenvoudig verlagen. Dit kost iets meer tijd omdat je een paar testfoto’s maakt. Een voordeel is dat de flitser qua flitskracht hierna goed staat en niet meer verandert. De flitskracht blijft gedurende de shoot ook goed staan, zolang je instellingen en de afstand van de flitser tot jouw onderwerp maar niet verandert. De perfecte belichting zul je met oefening steeds sneller kunnen instellen.

Wat zijn de voordelen van e-ttl?

Wanneer de afstand tot jouw onderwerp per foto verschilt, zal e-TTL de beste optie zijn. Tussen elke foto wordt het licht gemeten. Hierdoor weet de flitser elke keer of en hoeveel de flitskracht aangepast moet worden voor de volgende foto. Loopt iemand naar je toe en maak je meerdere foto’s? Dan zal de e-TTL er automatisch voor zorgen dat de flitser steeds zachter zal flitsen, om te voorkomen dat je onderwerp overbelicht wordt.

Ook wanneer je rondloopt en indirect flitslicht gebruikt via het plafond of de muren is deze instelling ideaal. Door de verschillende afstanden die het flitslicht aflegt, moet de flitskracht steeds gewijzigd worden. En laat e-TTL dit nou precies voor jou doen!

Heb je maar kort de tijd om de foto te maken? Ook dan is deze stand de handigste. Je hoeft niet eerst te gokken welke instelling je nodig hebt. Je kunt de foto gelijk maken en door naar het volgende shot.

Sta je wel stil, maar moet je jouw instellingen steeds veranderen? Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer je het diafragma moet sluiten wanneer je opeens een groep voor je lens hebt. Geen nood, ook bij het veranderen van jouw camera-instellingen zal de flitskracht automatisch voor je aangepast worden.

Klinkt ideaal, nietwaar? Maar helaas zijn er ook nadelen van e-TTL.

Wat zijn de nadelen van e-ttl?

e-TTL is heel handig en snel. Een van de nadelen heeft echter te maken met de extra voorflits van e-TTL. Per keer dat je een foto maakt, flitst de flitser dus twee keer. Dit zorgt ervoor dat je batterijen wat sneller leeg zijn. Gelukkig is dit maar een klein nadeel, maar toch handig om te weten.

Een ander nadeel van e-TTL waar goed omheen te werken is, is dat de lichtmeting niet altijd klopt. Wanneer je veel donkere vlakken in je foto hebt, zal de lichtmeter concluderen dat de belichting te donker is. Om dat te compenseren zal de flitskracht automatisch hoger gezet worden. De foto wordt dan overbelicht. Gelukkig is dit makkelijk op te lossen met flitscompensatie. De flitskracht iets verminderen en de belichting klopt weer!

Dit geldt natuurlijk andersom ook voor wanneer je veel lichte vlakken in je foto hebt.


Er zijn ook situaties te bedenken waarin het echt handiger is om zelf de volledige controle te hebben over de flitskracht. Dit doe je door de flitskracht handmatig in te stellen. Deze situaties komen vaak voor bij het fotograferen van portretten of producten.

Een voorbeeld van deze situatie is wanneer je alle controle hebt over de afstand tot je onderwerp. Wanneer je zeker weet dat deze niet of weinig verandert, krijg je een constanter resultaat door de flitskracht eenmalig zelf in te stellen. Deze instelling kun je hierna blijven gebruiken, zolang je onderwerp zich niet verplaatst. Vooral wanneer je de flitser van de camera haalt is er meestal sprake van een vaste plek voor het model.

Gebruik je twee of meer flitsers? Ook in die situatie is het handig om zelf te kiezen wat de flitskracht is. De lichtmeter weet namelijk niet wat je precies wilt bereiken. Zo zou het makkelijk kunnen gebeuren dat je de ene flitser wat feller zou willen instellen, maar de andere een stuk minder fel. Om ervoor te zorgen dat deze balans niet verstoord wordt tijdens het fotograferen, is het handig om de flitskracht handmatig in te stellen.

Ook wanneer je zeker wilt weten dat je de lichtopstelling kunt herhalen op een later moment is handmatig flitsen de beste optie. Noteer simpelweg de flitskracht, afstand tot je onderwerp en in welke hoek de flitser zich bevindt. De volgende keer hoef je deze opstelling alleen maar neer te zetten en je kunt weer verder. Zo je weet zeker dat de foto’s overeenkomen met de eerder gemaakte shots. Handig wanneer je bijvoorbeeld portretten maakt voor een bedrijf. Zeker wanneer er later nog eens nieuwe medewerkers bij komen die op dezelfde manier moeten worden vastgelegd.

Ook bij creatieve effecten kan e-TTL de flitskracht niet goed inschatten. Wat als je de flitser bijvoorbeeld als een tegenlicht inzet? De lichtmeter kan dan aangeven dat de flitser veel feller moet flitsen om het onderwerp aan de voorkant ook goed te belichten. In dit geval is dat niet de taak van deze flitser. Gebruik je de flitser dus niet als het licht in de foto waarmee je jouw onderwerp goed belicht? Dan is ook hier e-TTL niet aan te raden.

Wat is de beste flitsmethode?

e-TTL is niet beter dan handmatig instellen, en andersom is handmatig niet altijd beter dan e-TTL. Het hangt dus helemaal af van de situatie welke methode het beste gebruikt kan worden. Mijn tip voor jou is om er dan ook voor te zorgen dat je beide mogelijkheden onder de knie hebt. Zo kun je zelf per situatie de best passende methode gebruiken.

Is het werken met een externe flitser nog relatief nieuw voor je of wil het niet lukken? Volg bij ons een workshop extern flitsen of meld je direct aan voor de online cursus externe flitser. Op die manier maak je een vliegende start en zullen je flitsfoto’s aanzienlijk beter worden. 

Reacties (2)

Wat een prachtig stukje over E-TTL flitsen..ik zelf heb een Canon high speed reportage flitser.
De 430 ex 11 .
Dik tevreden mee.
Heb nu ook een trigger en wil ooit een 2e flitser, zodat ik strobist kan .

Vr gr Anton Jung

Ymke Myrte (docente)

Ha Anton, wat leuk dat je het een prachtig stukje vond. Wist je dat je met 1 flitser al strobistfotografie kunt doen, en de prachtigste beelden kunt maken? 😄

Laat een reactie achter