Gratis fotograferen een ja of een nee?

Voordat je begint met lezen, dit is mijn persoonlijke mening en dus zeker niet de manier hoe iedereen het moet doen. Wel wil ik je graag wat adviezen geven, maar bekijk zelf wat voor jou van toepassing is!

Ik denk dat je gratis opdrachten in drie grote groepen kunt verdelen. Commerciële opdrachten, opdrachtjes voor familie en vrienden en opdrachten voor je portfolio. De eerste twee zal ik vandaag uitvoerig bespreken en over opdrachten voor je portfolio zal ik binnenkort een apart artikel schrijven.

Commerciële opdrachten

Dit is naar mijn mening de categorie waarbij ik je het absoluut kan afraden om gratis opdrachten aan te nemen. Vaak geven bedrijven of organisaties argumenten zoals “ja maar hierdoor krijg je wel veel naamsbekendheid” of “hier kunnen ook andere opdrachten uit voortvloeien”. Ga dan eens bij jezelf na wat deze naamsbekendheid dan precies waard is? Wil je bekend komen te staan als de fotograaf die altijd gratis opdrachten doet? Want waarom zou het ene bedrijf je wel moeten betalen en het andere bedrijf niet? Het probleem is dat wanneer je het een keer gratis doet het erg lastig wordt om je prijzen te onderbouwen en een kans bestaat dat je niet serieus genomen wordt.

Plus op het moment dat je foto’s voor commerciële doeleinden worden gebruikt, betekent het dat er direct of indirect geld met je foto’s verdiend wordt. Ik ben dan ook zeker van mening dat er dan altijd genoeg budget is om de fotograaf netjes te betalen.

Soms kan een commerciële opdracht ook interessant voor je portfolio zijn, daar kom ik in een volgend artikel nog eens op terug!

Familie/vrienden

Ook al fotografeer ik nu al een redelijk tijd, dit blijf ik een lastige groep vinden. Laat je vrienden of familie de volledige prijs betalen, geef je ze korting of doe je het helemaal gratis? Bij mij hangt dat van een aantal verschillende dingen af. Als eerste neem ik alleen opdrachten aan die echt bij mijn fotografiestijl passen. Zo zal je mij niet snel op een feestje zien fotograferen aangezien dat totaal het tegenovergestelde is van wat ik normaal doe.

En daar komen we ook meteen bij het tweede punt, als je al een tijdje fotografeert is er vast weleens iemand geweest die heeft gevraagd of je naar zijn of haar feestje wilt komen en je camera mee wilt nemen. Dan gaat er bij mij al meteen een alarmbel af, vindt diegene je nu echt aardig en gezellig of komt hem die gratis fotograaf wel goed uit? Daarnaast als ik op een feestje moet fotograferen, beleef ik het moment op een hele andere manier. Ik ben continu bezig met het vastleggen van de mooie momenten en ik kan niet echt van het feest genieten.

Feestjes passen dus niet helemaal bij mijn fotografiestijl en daarnaast wil ik op een feestje als gast en niet als fotograaf aanwezig zijn. Maar wat zeg ik tegen een bekende die bijvoorbeeld een portretfoto nodig heeft? Of ik dit soort opdrachten gratis doe hangt ook af van hoeveel tijd het mij zal gaan kosten. Als een goede vriendin eens een nieuwe profielfoto nodig heeft, is dat natuurlijk geen enkel probleem en wil ik daar zeker wel eventjes wat tijd voor vrijmaken. Maar als iemand graag een complete fotoshoot wilt, wordt het natuurlijk een ander verhaal. Daar gaat voor mij redelijk wat tijd in zitten en fotografie blijft natuurlijk gewoon mijn werk. Wel zou je kunnen overwegen om bij goede vrienden een leuk vriendenprijsje af te spreken.

Het blijft lastig en uiteindelijk natuurlijk altijd je eigen keuze. Daarnaast hangt het er ook vanaf of je fotografie puur als hobby doet of het zoals bij mij je inkomen is. En als het qua tijd haalbaar is, het is natuurlijk altijd leuk om een vriend of vriendin te helpen!