In de wereld van smartphonefotografie is zoom een cruciale functie waar fabrikanten regelmatig mee adverteren. De een kan nog verder inzoomen dan de ander. Hoe zit dit precies? En wat zijn precies de verschillen tussen optische zoom en digitale zoom? En welke van de twee biedt de hoogste foto kwaliteit? Wij leggen het uit!
Inhoud van dit artikel:
1. Wat is optische zoom
2. Wat is digitale zoom
3. De verschillen
4. De beste zoom kwaliteit met de camera van je smartphone
Wat is Optische zoom
Camera’s met optische zoom maken het voor de fotograaf mogelijk om het onderwerp dichterbij te halen. Dit gebeurt vanuit de lens door de vaak grotere draairing te draaien. Hoe hoger het aantal millimeters, des te verder je in kunt zoomen. Een voordeel van de optische zoom is dat de foto vervolgens op het gehele sensor formaat gemaakt wordt. Dit verzekert de kwaliteit van de foto op het gebied van scherpte en dynamisch kleurbereik. Een nadeel van zoomen is dat er door de langere tunnel in het objectief minder licht op de sensor valt en je daardoor vaker met hogere ISO-waardes of langere sluitertijden moet werken. Daarnaast kan het voorkomen dat bij het scherpstellen lensfouten optreden bij de vaak minder geavanceerde objectieven. Wil je graag een telelens kopen? Ontdek hier welke telelenzen het beste staan aangeschreven!
Onderstaand voorbeeld laat zien hoe je met de optische zoom de optiek/het objectief gebruikt om het onderwerp dichterbij te halen. Vervolgens vangt de sensor alle informatie en zet deze om tot de foto.

Digitale zoom
Indien jouw camera digitale zoom heeft, dan wordt er een gedeelte van de sensor uitvergroot. Dit heeft hetzelfde effect als wanneer je naderhand een foto bij snijdt. Echter is het grote verschil van digitale zoom dat de camera de uitsnede digitaal uitbreidt, zodat je toch hetzelfde aantal pixels krijgt. Je krijgt dus een foto die deels digitaal is ingevuld. Dit resulteert in een vaak vlekkerige en minder kleurrijke foto. Ook op je smartphone is het af te raden om digitaal in te zoomen. Zo hebben smartphones vaak meerdere lensen: Eentje voor macrofotografie, een groothoeklens en een telelens.
In onderstaande voorbeeld is goed te zien hoe de digitale zoom enkel een deel van de sensor benut. Uiteindelijk wordt de foto digitaal vergroot tot origineel foto formaat.

De verschillen
Het grootste verschil zit hem dus in de kwaliteit van de uiteindelijke foto. Tijdens het fotograferen met een optische zoom, haal je voordat je de foto maakt het onderwerp dichterbij en benut je de volledige sensor om de foto te maken. Bij optische zoom vergroot de camera een deel van de sensor naar het totale aantal megapixels van deze sensor wat voor kwaliteitsverlies zorgt in niet alleen scherpte van de foto, maar ook kleurdynamiek.
In onderstaande voorbeeld is goed te zien wat de verschillen zijn in scherpte en kleur. In beide gevallen bestaat de foto uit 2268×4032 pixels (circa 9.1 megapixels).

De beste zoom kwaliteit met de camera van je smartphone
Smartphone fabrikanten adverteren regelmatig met hun indrukwekkend zoombereik. Met name tijdens concerten en op vakanties komt het grote zoombereik goed van pas. Toch zitten er addertjes onder het gras om rekening mee te houden wanneer het gaat om de kwaliteit van de uiteindelijke foto of video. Veel smartphones hebben tegenwoordig twee, drie of zelfs meer camera’s. Iedere camera heeft een belangrijke functie. We nemen voor dit voorbeeld de iPhone 15 pro max, die drie aparte camera’s aan de achterzijde heeft:
- Hoofdcamera 24 mm: met een diafragma van f/1.78 en 48 megapixels
- De groothoeklens 13 mm: met een diafragma van f/2.2 en 12 megapixels
- Een telelens 48 mm – 120 mm: met een diafragma van f/2.2 en 12 megapixels (2x, 5x en 10x optisch inzoomen. Tot 25x digitale zoom)
Zoals misschien al opvalt, is het enkel de hoofdcamera die 48 megapixels gebruikt. De iPhone 15 bevat een quad-pixels sensor, wat inhoudt dat er bij de groothoeklens en de telelens vier pixels worden samengevoegd tot 1, waardoor je uiteindelijk met 12 megapixels fotografeert.
Zoomen met de telelens van je smartphone
Nu je het verschil tussen digitale en optische zoom weet, kunnen we kijken naar de telelens die op een smartphone zit. Telelenzen maken namelijk niet altijd gebruik van optische zoom. Om toch de hoogste zoomkwaliteit te verkrijgen is het dus belangrijk dat je weet op welke afstanden jouw camera wel optisch zoomt. Bij iPhones is dit direct te zien wanneer je de camera-app opent (zie voorbeeld). Daarbij worden met 0,5, 1x, 2x en 5x de verschillende camera’s genoemd. Ook andere fabrikanten hebben het voor de gebruiker duidelijk in beeld gebracht op een soortgelijke manier.

Tip: Fotografeer in RAW om nòg meer uit jouw camera te halen!
Ook andere smartphone merken werken op een soortgelijke manier met meerdere lenzen. Zo heeft de Galaxy S23 Ultra een periscopische lens die tot 10x optische zoom biedt. Ook dit model beschikt over meerdere lenzen:
- De hoofdcamera: 23 mm, f/1.7, 200 megapixels
- De groothoeklens: 13 mm, F/4.9, 12 megapixels
- En twee telelenzen: 69 -230 mm, F2.2 , F2.4, 10 megapixels, 3x en 10x optische zoom en tot 100x digitale zoom
De camera-app bij Samsung toont een soortgelijke indeling als bij het bovenstaande voorbeeld van de iPhone 15 pro max. Daarbij zijn de aparte lenzen ook gemakkelijk te bedienen. In het geval van de Galaxy S23 Ultra heb je optische zoom bij 3x en 10x.

Voorbeeld van Samsung (links) en Huawei (rechts).
Het advies om gebruik te kunnen maken van de optische zoom bij smartphones is dus als volgt: Probeer na te gaan welke lenzen er op jouw smartphone zitten door de camera-app te openen en daar de voorgeprogrammeerde opties te bekijken. Periscopische lenzen bieden optische zoom en maken het mogelijk om gauw te schakelen tussen diverse lenzen. De camera’s die optische zoom bieden zullen in de camera-app aangetoond worden op een soortgelijke manier als in ons voorbeeld. Veel smartphones bevatten tegenwoordig meerdere lenzen. Daarom zullen andere merken, zoals Sony Experia, Oppo, Huawei, Google Pixel ook een soortgelijke indeling hebben in hun camera-app.