Fotograferen met een groothoeklens: Wijd, wijder, wijdst

Veel landschapsfotografen zullen hem in hun fototas hebben zitten; de groothoeklens. Als landschapsfotograaf wil je immers zo goed mogelijk de intentie van het landschap overbrengen aan de kijker. Landschappen maken vaak indruk door hun wijde blik! Een groothoeklens komt dan goed van pas. Toch schuilen er ook nadelen aan een groothoek. In dit artikel bespreek ik met je de voor- en nadelen van een groothoeklens.

Lens

Technisch gesproken spreken we van een groothoeklens als de lens een brandpuntsafstand van 35mm of kleiner heeft. Omdat een digitale camera doorgaans een kleinere sensor heeft (crop-factor), zal de groothoek ongeveer onder de 24mm liggen. Door de wijde blik van de lens is deze uitermate geschikt voor landschaps-, architectuur- en interieurfotografie. Echter, ook bij andere disciplines van fotografie is een groothoeklens goed te gebruiken.

Er zijn twee soorten groothoeklenzen: de lineaire lens en de fisheye lens. Bij de lineaire groothoeklens wordt in het midden de rechte lijnen ook als recht weergegeven op de foto. Omdat de hoek erg groot is, kunnen dichtbij staande objecten toch enige vertekening vertonen. De fisheye lens zorgt ervoor dat de rechte lijn een bolling krijg. Alle lijnen aan de buitenrand van de foto krijgt een extreme ombuiging. Het is dus belangrijk, bij zowel de aanschaf als voorafgaand aan het gebruik, om goed te weten wat je met de foto’s wilt laten zien. Ga je meer voor de ‘natuurgetrouwe’ weergave, dan is een lineaire groothoeklens een prima keuze. Wil je meer voor creativiteit gaan, dan is een fisheye lens een voor de hand liggende optie.

Nadelen

Aan (extreme) groothoeklenzen schuilen enkele nadelen. In de eerste plaats geeft een groothoek een perspectivische vertekening. Zeker als er kort op bepaalde objecten gefotografeerd wordt. Fotografeer je met en groothoek in de binnenstad, dan lijkt het net alsof de huizen/flats naar ‘binnen vallen’. Fotografeer je op een vlonder, dan zie je een verholling van de vlonder aan de onderkant van de foto. Door een zo hoog mogelijk standpunt in te nemen kun je dit nadeel enigszins verbeteren.

Een tweede nadeel is dat de lens dusdanig wijd is, zodat het landschap (wat je voor ogen hebt) niet weergegeven wordt op de foto. De mooie boom die, in jouw waarneming, behoorlijk dichtbij staat, lijkt met een groothoeklens gefotografeerd op een klein, nietszeggend boompje. Daarnaast zou het kunnen dat op de foto veel meer ‘omgeving’ te zien is, dan je eigenlijk wil. Kort op het object zitten is hier dus gewenst (met mogelijke vertekening als gevolg).

Voordelen

De groothoeklenzen hebben ook voordelen. De eerste en meest voor de hand liggend voordeel is het wijde bereik. Door het bereik is goed de sfeer van een bepaald landschap over te brengen. Hierdoor wordt een beeld ook rustiger, omdat allerlei ‘(storende) objecten kleiner worden.

Bij interieurfotografie levert een groothoeklens een enorm voordeel op. Door de wijde blik lijkt een interieur extreem groot/ruim. Dit is ook de reden waarom een makelaar veelal gebruik maakt van een groothoeklens. Dit geldt overigens ook voor architectuurfotografie. Door een groothoeklens te gebruiken, lijkt de centrale hal van een gebouw opeens veel ruimer en groter.

Kwaliteit

Groothoeklenzen heb je in diverse soorten en maten, maar ook in diverse kwaliteiten. Hoewel een groothoekzoomlens het voordeel heeft dat je minder je lens hoeft te verwisselen, is het kwalitatief gezien minder dan een primelens. Zoomlenzen worden met een gemiddelde geslepen. Zowel op grootste wijdhoek als bij grootste zoomhoek moet het glas respectabel zijn. Hierdoor wordt een gemiddelde gekozen.