8 fouten bij het fotograferen met lange sluitertijden

Het fotograferen met lange sluitertijden is iets wat ik steeds vaker om mij heen zie gebeuren. Dit is naar mijn mening terecht, want het is een leuke en bijzondere manier van fotograferen. Je krijgt er vaak spectaculaire foto’s mee als het goed toegepast wordt. Helaas worden er veel fouten gemaakt bij het fotograferen met lange sluitertijden waardoor de foto’s er niet mooi uitzien of zelfs helemaal mislukt zijn. In dit artikel lees je over 8 fouten die vaak gemaakt worden bij het fotograferen met lange sluitertijden.

Landschapsfotografie met een lange sluitertijd

Fout 1: De beeldstabilisatie van de lens of camera staat niet uit

Beeldstabilisatie is een handige optie die op veel lenzen en camera’s terug te vinden zijn. Je kan een tot 4 stops langzamere sluitertijd kiezen zonder dat je een statief nodig hebt. Dat klinkt goed, maar met lange sluitertijd fotografie heb je er niet zoveel aan, omdat je al snel met een sluitertijd van enkele seconden (of veel langer) te maken hebt. Met lange sluitertijd fotografie moet je camera op een stevig aluminium of carbon statief staan die niet beweegt of trilt. De camera of lens weet echter niet dat de camera helemaal stabiel staat en kan toch besluiten de beeldstabilisatie onterecht te activeren. Als dit gebeurt zal de foto juist onscherp worden. Het is om die reden aan te raden de beeldstabilisatie uit te zetten.

Fout 2: De spiegelopklapfunctie niet gebruiken

Het gebruiken van de spiegelopklapfunctie van een spiegelreflexcamera is aan te raden om te doen. Als je dit vergeet is het een iets minder grote fout dan fout 1, maar het kan toch voor iets minder scherpte zorgen. Bij het opklappen van de spiegel, net voordat de foto gemaakt wordt, kan een trilling ontstaan. Met de spiegelopklapfunctie kan je dit voorkomen.

Fout 3: Diafragma f/22 gebruiken voor langere sluitertijden.

Soms zie ik fotografen f/22 als diafragma gebruiken om de sluitertijd langer te maken. In theorie werkt dat natuurlijk, omdat er minder licht door de lens in de camera kan komen. Het nadeel van f/22 is dat er bij veel lenzen diffractie optreedt en dat zorgt weer voor minder scherpe foto’s. Je hebt een grijsfilter (ook wel neutral density filter of ND filter genoemd) nodig om licht tegen te houden. Met behulp van dit filter kan je toch een iets groter diafragma blijven gebruiken. Je hebt keuze uit een variabel grijsfilter of een grijsfilter met een vast aantal stops, zoals de 10 stops big stopper.

Fout 4: De ISO-waarde vergeten aan te passen

In principe krijg je de langste sluitertijd met een lage ISO waarde. Echter staan veel camera’s ingesteld op de automatische ISO. Dit werkt niet als je vanaf statief fotografeert met een lange sluitertijd. De Auto-ISO probeert de sluitertijd sneller te maken door een hogere ISO-waarde in te stellen. Het resultaat is een foto gemaakt met een hoge ISO waarde en waarschijnlijk ook veel beeldruis. Zet de ISO waarde dus op een vaste waarde, bij voorkeur de laagst mogelijke (vaak ISO 100 of ISO 200).

Fotograferen met een variabel grijsfilter

VOLG OOK WORKSHOP OF BASISCURSUS

Kijk in de kalender voor alle activiteiten in de komende maanden. Wil je op de hoogte blijven van nieuwe data? Vul dan het interesseformulier in.

Workshop lange sluitertijden

Basiscursussen

Fout 5: Grijsfilters van lage kwaliteit gebruiken

Goede lenzen zijn prijzig en daarom zijn goede grijsfilter ook prijzig. Hoge kwaliteit glas heeft nu eenmaal haar prijs. Het is om die reden zonde om een filter van 30 euro op een lens van 800 euro te zetten. Een extra laag glas op een lens zetten zorgt voor minder scherpte, details en contrast. Dat is zonde en wil je natuurlijk niet. Grijsfilters van hoge kwaliteit zorgen uiteindelijk voor mooie foto’s en dat is precies wat je wilt toch? Klik verder voor hoge kwaliteit variabele grijsfilters en 10 stops grijsfilters.

Fout 6: De wind onderschatten

Onderschat de natuur nooit. Als je een foto met een lange sluitertijd maakt wanneer er veel wind is kan het zijn dat je statief gaat trillen. Bij een echt stevig statief zal dit niet zo snel gebeuren, maar bij een flinke windkracht hebben zelfs de beste statieven het moeilijk. Soms kan je een statief verzwaren door je tas aan een haak van de middelkolom te hangen. Zorg er ook voor dat de camerariem niet alle kanten op waait en tegen de camera of het statief aanslaat. Een laatste tip is om de wind met je lichaam te blokkeren. Dit is natuurlijk alleen mogelijk als de wind van links, achter of rechts komt.

Fout 7: Je zoeker niet afdekken

Zoeker spiegelreflexcamera sluiten

Licht weet altijd wel een weg te vinden door kleine gaatjes. Zo is het ook mogelijk dat licht door de zoeker toch nog in de camera kan komen. Als je de zoeker niet afdekt kan je vreemde paarse strepen in de foto krijgen. Bij veel camera’s met een zoeker wordt een kleine accessoire meegeleverd in de doos (zie afbeelding rechts). Het is vaak het onderdeel in de doos waar de meeste mensen de functie niet van weten. Dit is alleen van belang bij spiegelreflexcamera’s. Bij systeemcamera’s is het niet nodig om de zoeker af te dekken.

Fout 8: Het aantal stops op de verpakking van het filter blindelings volgen

Een 10 stops filter zou 10 stops licht tegen moeten houden, het staat immers op de verpakking. Het is voor fabrikanten alleen heel moeilijk om het glas echt 10 stops licht tegen te laten houden. Vaak zit er een kleine afwijking in en kom je op 9.5 of 10.5 uit. Dit heb je zelfs bij de meest bekende merken van grijsfilters. Het is dus aan te raden om het eerst even te testen zodat je weet hoeveel stops het filter daadwerkelijk tegenhoudt.

rawster photo gear variabel grijsfilter multi coated schott b270 glass

RAWSTER Variabel ND filter

rawster photo gear 10 stops grijsfilter multi coated schott b270 glass

RAWSTER 10 stops ND-filter

Meer fotografie tips

De leukste fotografie tips? Die vind je op onze fotografie tips pagina. Op deze pagina is allemaal informatie te vinden over blogs met tips die je niet mag missen. Van technische tips tot assecoires. Deze fotografiepagina is voor iedere fotografie liefhebber die het beste uit zichzelf en zijn of haar camera wilt halen.

Reacties (47)

Hallo mark, ik ben in het weekend voor het eerst begonnen met een 10 Stops filter maar omdat ik nog niet zo heel veel ervaring heb met fotografie wil het nog niet echt lukken ik weet niet zo goed welke instellingen ik moet gebruiken als ik er 1 maak op 30 sec dan is het water een mooie witte gloed maar bv de bomen ook als ik minder dan 30 sec doe krijg ik een helemaal zwarte foto te zien zou je me misschien kunnen uitleggen wat ik verkeerd doe Mvg Ron

Welke sluitertijd je uiteindelijk nodig hebt hangt van de hoeveelheid licht af die er is. Mijn advies is om te starten vanuit de diafragmavoorkeuze en begin eens met een diafragma van f/8. De ISO-waarde zet je op de laagste waarde (meestal ISO 100). De camera rekent in dit geval de sluitertijd uit. Mocht de foto toch te donker worden (dat wil weleens gebeuren, omdat de lichtmeter van slag kan raken met zo’n donker filter) dan kun je de foto altijd bewust overbelichting met de belichtingscompensatieknop (De +/- knop).

Je zou overdag dan zeker tot een goed belichte foto moeten kunnen komen. Mocht het niet lukken, laat het hier weten of stuur ons even een e-mail.

Variabele nd filter 77mm van mijn Nikon D800 met verloopring naar 58mm voor een fuji xt2 lijkt Daar niet op te werken zelf op 10stops blijft de fuji erdoorheen te gaan? Wat is de verklaring hiervoor?
Mvg

Wat bedoel je precies met er doorheen gaan? Het scherm op de Fujifilm X-T2 zal ‘licht’ blijven, omdat het een systeemcamera is. De camera compenseert het dus direct, maar als het goed is wordt er wel een langere sluitertijd aangegeven als je het 10 stops filter gebruikt.

vraagje bij een panasonic G7 wat voor grijsfilter raad je hierbij aan?

In principe kan je gewoon de ronde opschroeffilters gebruiken, zoals dit 10 stops grijsfilter. Je moet even op je objectief kijken welke filtermaat je dan nodig hebt, want dat hangt af van het objectief.

hallo

Ik ben net begonnen met nachtfotografie, maar bij mij blijft de lucht vaak wit in plaats van blauw ook na het blauw uurtje terwijl de rest wel donker is op de foto.
Hoe kan ik dit voorkomen.

Een witte lucht is wel heel vreemd. Zou je eens een foto naar ons kunnen mailen ( support@derooijfotografie.nl ). We kunnen dan even kijken of we de oorzaak kunnen achterhalen.

Ik lees veel tips hier maar ik ben een leek op het gebied van de 10 stopsfilter die ik cadeau heb gekregen.Kan iemand mij stap voor stap uitleggen hoe ik een foto van wolken of water kan maken?

Gaya Parkins | Admin

De onderstaande link brengt je naar een van onze gratis blogs waar wij uitleggen hoe je foto’s kunt maken met lange sluitertijden:
https://www.derooijfotografie.nl/hoe-maak-fotos-lange-sluitertijd/

Succes! 🙂

Hoi Mark,
Ik krijg regelmatig rare “aura’s” in de foto. Ook met LEE filters.
Dan heb ik het niet over flare oid
Omstandigheden: mist, diafragma F4, sluitertijd 30 sec of langer.
Het gaat dan om zaken die je bij Facebook compressie ook ziet.
Nou heb ik een prima 4K scherm, een Nikon D800 en een 16-35 F4 tot mijn beschikking.
Occulair is dicht, vaak leg ik ook een doekje over de bovenkant van mij filter[s] om lichtinval tegen te gaan.
Heb je enig idee waar dit aan kan leggen? Is mijn sluitertijd dan te kort of juist te lang?
Ik heb van alles geprobeerd maar krijg het niet weg….

Zie je het al direct in de originele foto, of pas na fotobewerking? Vaak is fotobewerking de oorzaak hiervan, het net teveel uitvoeren van een aanpassing kan het veroorzaken.

Ik word altijd uitgelachen als ze horen dat ik dure filters koop. Dan hoor ik: dat is nergens voor nodig.
Maar ik weet wel beter! Dank je Mark dat je dit ook noemde in deze info!

Hallo Mark,

Krijg je bij het maken van foto’s met een lange sluitertijd niet juist veel ruis in de foto?

Ja dat man gebeuren, maar bij de meeste camera’s valt het echt mee en soms zie je het niet eens. Voor mij is het in ieder geval geen reden om niet met lange sluitertijden te fotograferen.

Kunt u me uitleggen hoe ik mijn camera in moeten stellen en hoe ik de juiste sluitertijd in stel?

Het programmawiel moet je op de sluitertijdvoorkeuze zetten (S-stand of Tv bij Canon) of de manuele stand (M-stand). Vanuit deze standen heb je de mogelijkheid de sluitertijd in te stellen. De ISO waarde kan je gewoon op de laagste stand houden (meestal ISO 100).

Bedenk bij het gebruik van een variabel grijsfiltr dat er gebruik gemaakt wordt van 2 pola filters die ten opzichte van elkaar gedraaid worden. Het gebruik van pola filters kan in dit geval onbedoelde effecten hebben op reflecties en weerspiegelingen.

Prima tips. Vooral die Magic Cloth techniek is een eye-opener.

Je kan ook in live view werken dan is je spiegel reeds opgeklapt.

Bij sluiertijden van 30 s hoef je echt je spiegel niet op te klappen. Onder de 2 a 3 s is dat wel verstandig.

De kans dat je dan iets van onscherpte ziet is inderdaad minimaal.

Als je filters gaat stacken ( op elkaar stapelen), bijvoorbeeld een 10-stops ND + een 0.6 ND-grad om de lucht tegen te houden, dan kan ik je het advies geven je te verdiepen in de Magic Cloth techniek. Kost even wat oefening, maar werkt veel mooier dan filters stapelen. Het stapelen resulteert veelal in nog meer kleurzweem, scherpteverlies, contrastverlies en ongewenste reflecties, zelfs bij de duurdere filters.

Met de Magic Cloth techniek heb je de hoeveelheid licht dat je tegen wilt houden en de plaats in de foute zelf onder controle.
Deze techniek werkt alleen als je meerdere seconden belicht, want je hebt natuurlijk wel de tijd nodig om de bewegingen te maken. Nu ik deze techniek al een tijdje beheers, maar ik nog zelden gebruik van ND-grads.

Daarnaast kost een zwart doekje of een zwart kartonnen geknipt vormpje niets, dat in tegenstelling tot dure filters.

Wil je hier meer over lezen, volg dan eens de tutorial van Tony Prower, ik heb hem eens in IJsland ontmoet en sindsdien gebruik ik de techniek standaard als ik lange sluitertijden doe.
https://icelandaurora.com/photo-tutorials/2014/07/tonys-magic-cloth-technique/

Als je een afstandsbediening of app van de telefoon gebruikt is t dan verstandig om alsnog eerst je spiegel op te klappen ?

In principe wel. De spiegelopklapfunctie heeft als doel het neerklappen van de spiegel en het moment van het maken van de foto te scheiden. Als er trillingen ontstaan kan de camera weer even tot “rust” komen. Dus ook met een afstandsbediening is dat relevant.

Als da App live view ondersteunt is je spiegel in feite al opengeklapt en heb je geen hinder van trillingen. Je ziet dan op je telefoon, wat hé sensor waar neemt en dit kan alleen bij opgeklapte spiegel.

Fijne tips worden er geven door jou als je lezers. Maar Mark wil je uitleggen op welke manier je de test uitvoerd om te weten hoeveel stops je nd filter heeft?
Dank.

Zet de camera op de Av stand met een diafragma van bijv. f/5.6 en de ISO waarde op 100 (of 200 als dat het laagste is). Kijk vervolgens zonder filter wat de sluitertijd is.

Zet vervolgens het grijsfilter op de lens en kijk opnieuw wat de sluitertijd is. Op die manier kan je uitrekenen hoeveel stops het filter is.

Meestal staat het wel op de rand van het filter. Bij een 10 stops filter maakt het ook niet zoveel meer uit of het nou 9 of 11 stops in werkelijkheid zijn. Net zoals de belichtingstijd. Als je uitgerekend hebt dat de belichting 120 seconden zou moeten zijn, bedenk dan dat een half minuutje langer, zelfs minder dan een halve stop is.
Zeker bij langere sluitertijden, meerdere opnames maken. Telkens met 15 seconden verschil en bedenk dat tussen de eerste en laatste opname er zoveel tijd verstreken is dat de lichtomstandigheden ook sterk veranderd kunnen zijn. Voor 10 – 15 opnames heb je al een half uur tot 3 kwartier nodig.
Een eeuwigheid tijdens het blauwe uurtje.

en scherpstellen via de liveview als die op je camera zit,vooral als je daarna nog de bigstopper erop moet schroeven.

Dat werkt inderdaad heel erg goed.

Gevonden, echter deze kan ik allen gebruiken bij reinigen

ik ben een Nikon gebruiker en denk dat de mirror-up wel degelijk moet gaan bij een D5300, kijk naar de schijf waar je opnamestand:
S: single shot
C: continu shot (zoveel foto zolang je drukt)
Q: stil ontspannen (quite) weinig geluid bij ontspanner
icoon uurwerkje: zelfontspanner /timer in seconden
Mup: en hier dan de mirror up

De ‘Mup’ bij Nikon staat inderdaad voor Mirror Up en zorgt ervoor dat de spiegelopklapfunctie geactiveerd wordt.

Zit de opklapfunctie van de spiegel ook op de Nikon D5300, ik kan dit nergens vinden?

Die zit wel op de camera. Via het menu moet je naar het tabblad met de gereedschapssleutel gaan. Daar zou een ‘mirror lock-up’ functie moeten zitten.

Zoeker afdekken bij een digitale zoeker is niet nodig. Je kijkt niet door de lens heen, zoals bij een optische zoeker, maar tegen een display’tje

Mark, goed verhaal. Kleine aanvulling; de zoeker afdekken bij een mirrorless camera? Heb het zelf nog nooit gedaan, maar ik heb alleen ervaring met 1 merk. Groe, Peter

Het is niet nodig bij een systeemcamera, maar als je het wel doet kan het ook geen kwaad 😉

Ik vind klasse dit soort advies. En met name dan de antwoorden kun je van leren.

Prima tips en leuk om de Handelskade nog even terug te zien.

Alles correct! Maar toch een afstandsbediening gebruiken of een app die de camera aanstuurt!

Een afstandsbediening gebruiken is inderdaad aan te raden 🙂

Goede tips! Ik heb meerdere wel eens gemaakt, een keer of vaker 😜.

Trilling doordat je de knop indrukt kun je ook voorkomen door gebruik te maken van een afstandsbediening.

Mag ik zo brutaal zijn een 9e tip toe te voegen?

Zet timer aan op 2 seconden..
Bij het maken van een foto in het donker op een statief wordt iedere kleine beweging vastgelegd.
De kracht die je op de knop uitoefent kan ervoor zorgen dat je camera een miliseconde beweegt.
Om die beweging/trilling uit te sluiten en dus kans te maken op een scherpe foto kan men beter de timer op 2 seconde zetten.
Deze 2 seconden geven het toestel de tijd volledig stabiel te staan.

Dat mag zeker John, alle aanvullende tips zijn welkom 🙂

Reacties op Gerrit Reactie annuleren